| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 100 |
| Eser Adı | Dil-güşâ |
| Eserin Anılan Diğer İsimleri | Râznâme |
| Müellif Tam Künyesi | Gülşen-i Saruhânî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Saruhanlı Gülşenî |
| Yüzyıl (Hicri) | 9. |
| Yüzyıl (Miladi) | 15. |
| Vefat Tarihi Hicri | 864 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1460 |
| Dil | Farsça |
| Kütüphane Adı | Millet Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Ali Emirî |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00859 |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Pendnâme, Râznâme adlarıyla da anılan bu eser hicrî 864 yılında Fâtih Sultan Mehmed Han’a ithâfen kaleme alınmıştır. Eser hakkında açıklamalarda bulunan Aksoy şu ifadelere yer vermektedir: "Bazı kaynaklar, tasavvuftaki atvâr-ı seb‘a konusunun işlenmesinden hareketle eserin yedi bölümden meydana geldiğini zannederek ona Heft Bâb adını vermişlerse de eser yedi bölüm değildir. Klasik mesnevilerde olduğu gibi Tevhîd, münâcât, naat ve methiye ile başlayan Râznâme’de Attâr’ın Mantıku’t-tayr ve Pendnâme’sinin tesirleri görülür. Eserde ayrıca Sa‘dî’nin Bostân’ından birkaç hikâyenin manzum tercümesi de bulunmaktadır". 938 beyit içerisinde hikâyeler yoluyla birtakım öğütlerin verildiği eser nasihatnâme türünden bir eserdir. |
| Eserin Konu Başlıkları | Münâcât, naat, methiye. 1-5. Dünyanın faniliği, "terk-i dünya"nın fazileti, başkasının ayıbını araştırmama, iyilik yapmanın önemi, adalet. 6-10. Kibir, öfke, bir işin akibetini düşünme, sır saklama, az konuşma. 11-14. Sûreti bırakıp manaya ehemmiyet, gösterme, "fakr u fenâ" anlayışı, açgözlülük, ölümü tefekkür etme. |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. Hasan Aksoy, “Gülşenî-i Saruhânî” DİA, XIV, s. 256; Emine Yeniterzi, “Anadolu Türk Edebiyatında Ahlâkî Mesneviler”, Türkiye Araştırmaları Dergisi, V/10 (2007), s. 433-468; Nuri Karasakaloğlu, Dil-Güşa, Giriş-Metin-İndeks, (yüksek lisans tezi), 1998, Erzurum Atatürk Üniversitesi SBE. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |
