| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 111 |
| Eser Adı | Nüzhetü'l-mecâlis ve müntehabü'n-nefâis |
| Müellif Tam Künyesi | Abdurrahman b. Abdüsselâm es-Sâffûrî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Abdurrahman es-Sâffûrî; es-Sâfûrî |
| Yüzyıl (Hicri) | 9. |
| Yüzyıl (Miladi) | 15. |
| Vefat Tarihi Hicri | 894 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1489 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Ayasofya |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 02132 |
| Varak Numarası | 1b-162b vr. |
| Hattat-Müstensih | Müellif Hattı |
| Yazma İstinsah Tarih | 889H |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | I-II, Kahire: el-Matbaatü'l-Meymeniyye, 1307. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Ağırlıklı olarak Hz. Peygamber ve diğer peygamberlerin kıssaları, bazı sahabe ve âlimler ile sûfîlerin menakıbına yer veren bir eser olmakla birlikte; çeşitli ahlâk konuları müstakil başlıklarda da işlenmiş ve eserde erdemlere çokça yer verilmiştir. Eserin girişinde müellif, "Şüphesiz nefis birtakım güzel kıssaları ve iyilik ehli ve salihlerin haberlerini dinlemekten hoşlanır (ister). Ben de, amacın bozulmasından kaçınma şartıyla (birlikte) ve onun (nefsin) mabudundan da sevap arzulayarak … nefsin bu isteğine karşılık verdim. …" şeklinde devam eden ve eserin kaleme alınış gayesini üstü kapalı gösteren açıklamalarda bulunur. Bu ifadeler eser içerisinde vücut bulmuş ve yukarıda belirtildiği gibi müellif eserinde oldukça yoğun bir şekilde hikâye, kıssa ve menkıbelere yer vermiştir. Bunun dışında eserde ilgili konuyla alâkalı "nükte, latife, faide, mev‘ize, mesele ve soru-cevap" ibareli başlıklara yer verilmiştir. Eser "mev‘ize" türü eserlerin içeriğiyle paralellik arzeden bir eser olmakla birlikte işlenen konular ağırlıklı olarak ahlâk, âdab konuları ve bunlar içerisinde işlenen erdemler, rezîletler gibi çeşitli ahlâkî hasletlerdir. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1. Bab: İhlâs. Kitâbü’l-akāid: -(Sureler ve isimlerin anlamları ve bazı âyetlerinin makasıdı). 2. Bab: Muhabbet . 3. Bab: Ölümü hatırlama, emel, sabırın fazileti, rızâ, edeb: 1. Fasl: Emel, 2. Fasl: sabır, 3. Fasl: Rıza, 4. Fasl: Edeb. 4. Bab: Duanın fazileti: bazı haller ve Allah’ın esmasından bazılarının anlamları verilmektedir. 5. Bab: Takva. 6. Bab: Namazın fazileti: bu babda "matlab" başlığıyla namazın erkan ve özelliklerine dair birtakım hususlar değerlendirilir: "Matlab tûli’l-kıyâm", "matlab mühim". 7. Bab: Cumanın fazileti. 8. Bab: Zekâtın fazileti. 1. Fasl: Azaların Zekâtı. 9. Bab: Kibr’in kötülenmesi. 10. Bab: Gıybet. Kitâbü’s-sıyam: 1. Bab: Receb ayında orucun fazileti. 2. Bab: Şaban ayının fazileti ve tesbih namazı. 3. Bab: Ramazanın fazileti ve bu ayda salih amale teşvik. 4. Bab: Açlığın fazileti ve tokluğun afetleri. 11. Bab: Haccın fazileti. 12. Bab: Anne babaya iyilik. 13. Bab: Hilm ve safh/bağışlama(afv). 14. Bab: Kerem: 1. Fasl: Allah’ın cömertliği, 2. Fasl: Sadaka ve -özellikle yakınlara, komşuya ve gariplere- iyilik/mârûf. 15. Bab: Zühd, kanaat ve tevekkül: 1. Fasl: Zühd, 2. Fasl: Kanaat, 3. Fasl: Tevekkül. 16. Bab: Emaneti muhafaza, ihaneti terketme, ziraatın, evlenmenin fazileti ve boşanmanın kötülenmesi. 17-18. Bab: Havf/korku, tevbe. 19. Bab: Adaletin fazileti: 1. Fasl: Adalet hakkında, 2. Fasl: Mahlukata şefkat, 3. Fasl: Yaşlılara ikram/saygı, 4. Fasl: Saç boyama. 20. Bab: İlmin fazileti ve şam: şamda oturma, süt emzirme, gören ve işitenin hayası vb. fasıllar yer almaktadır. 21. Bab: Hz. Peygamber’e salat ve selâmın fazileti. 22. Bab: İsra: 1. Fasl: Mirac. 23-29. Bab: Hülefâ-i Râşidîn ve Ehl-i beytin menâkıbları, Hz. Abbas, aşere-i mübeşşerenin menâkıbları, peygamlerin faziletleri. 30. Bab: Büyük âlimlerin kısa menakıpları. 31. Bab: Cennet: (Müellif “mukaddime” kısmında fihriste yer verirken, bu 31. "bab" hakkında söyle bir açıklama yapar: "(Kitabı) "bi-zikri’l-cennet" babıyla bitirdim, ümid ederim ki onunla fazileti, iyiliği elde ederim." |
| Notlar | Süleymaniye Ktp., Ayasofya, nr. 02132’de kayıtlı müellif hattı nüsha iki ciltlik eserin ikinci cildini teşkil etmektedir. Eserin birinci cildine ulaşılamamıştır. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Genel |
