Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Burhaneddin Zernûcî'nin Ta‘lîmü'l-müteallim tarîkü't-teallüm adlı eserinin şerhi olan bu eser Tağyîru ta‘lîmi’l-müteallim olarak da anılmaktadır. Müellif bu eserde konu başlıkları ve bunların tasnifini Ta‘limü’l-müteallim’deki şekliyle aynen takip etmeyip bu başlıkları "el-had/الحدّ" kelimeleri altında numaralandırarak vermiştir ve eseri toplam kırk sekiz "hadd"e bölmüştür. Genel anlamda eğitim-öğretim âdâbının işlendiği bu eserde, talebelerin ilim yolunda göstermesi gereken çaba, gayret ve bunlara ulaşırken gözetmesi gereken edep kuralları, ilim erbabı hocalarn ve talebelerin eğitim ve öğretimi esnasında gözetmesi gereken hoca-talebe ilişkileri, özellikle Hanefî mezhebi imamlarının -hocalık- vasıfları, eğitim-öğretim ve ahlâk ilişkisi yer almaktadır. |
Eserin Konu Başlıkları | 1-6. Hadd: İlmin ve fıkh/anlayış/kavrama’nın mahiyeti, ilim, fıkhın fazileti/menakıb, öğretmenin gözetmesi gereken kurallar/âdâbü’l-muallim, öğrencinin gözetmesi gereken kurallar/âdâbü’l-müteallim, cahilliğin kusurları, kötü âlimlerin Allah katındaki durumları. 7-12. Hadd: Din/ahiret âlimlerinin alâmetleri, ilim ve onun ehline ta’zîm, hangi ilmin öncelikle farz olduğu, tahsil/eğitim dönemleri/vakitleri, hoca tercihi, ahmaklığın alâmetleri. 13-18. Hadd: İyiler ve kötülerin alâmetleri, öğrencinin niyeti, İmâm-ı Âzâm’ın, Ebû Yûsuf’un, Muhammed b. Hasan’ın, İmam Züfer’in özellikleri. 19-24. Hadd: Hüküm verme/kazâ şartları, istifade, ders âdâbı ve dersin başlama vakti, ciddiyet, gayret ve ihtimam, geceleri uykusuz kalma, sabır. 25-30. Hadd: İntikal/sefer, -işte- sebat gösterme, müzakere, müşâvere, tahsil/eğitim’in vesileleri, şefkat, endişe. 31-36. Hadd: Nasihat, az konuşma, sefihlere danışmayı terketme, vera‘ ve takva, yemek yeme âdâbı, içme âdâbı. 37-42. Hadd: Komşuyu ağırlama, misafirperverlik, misafilik âdâbı, tevekkül, keder ve üzüntüyü defeden şeyler, rızka engel olan şeyler. 43-48. Hadd: Hafızayı geliştiren şeyler, unutkanlığa sebep olan, onu artıran şeyler, ömrü artıran ve azaltan şeyler. |