| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 151 |
| Eser Adı | Kābûsnâme |
| Müellif Tam Künyesi | Emîr Unsûrü’l-Meâlî Keykâvus b. İskender b. Kābûs b. Veşmgîr |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Kābûs b. Veşmgîr |
| Yüzyıl (Hicri) | 5. |
| Yüzyıl (Miladi) | 11. |
| Vefat Tarihi Hicri | 475 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1082 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Hasan Hüsnü Paşa |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00675 |
| Varak Numarası | 169 vr. |
| Yazma İstinsah Tarih | 1046H |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | haz. Ali Husuri, Tahran: Kitâbhâne-i Tahûrî, 1964. |
| Eserin Çevirisi: Türkçe | trc. Mercimek Ahmed İlyasoğlu, Ankara: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı, 1974. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Bu eseri Mercümek Ahmet XV. yüzyılın ilk yarısında Farsça aslından Türkçe’ye çevirmiştir. Orhan Şaik Gökyay’ın gözden geçiriği baskının önsözündeki bilgilere göre bu eser Ziyaroğullarından (928-1077) Emîr Unsûrü’l-Meâlî Keykâvûs tarafından 475'te (1082) oğlu Giylanşah’a yazılmıştır. Müellif kitabına Nasihatnâme adını vermiş olsa da Kabusnâme olarak bilinegelmiştir. Eser, müellifin oğluna öğütlerini muhtevidir. Eserde âdâb-ı muaşeret meseleleri tecrübelerinden örneklerle, tarihi hikâyelerle, tasvirlerle ve manzûmelerle anlatılmıştır. |
| Eserin Konu Başlıkları | Eserin babları şu şekildedir: 1-3. Bab: Allah Teâlâ’nın birliğini bilmek, peygamberler yaratıldığının vasfı, Allah Teâlâ’nın şükrü. 4-6. Bab: Taat çokluğunun faydası, ata ve ana hakkını bilmek, hünerle güher arttığı. 7-9. Bab: Sözü ne resme söylerler, anı beyan eder, Nûşirevân’ın vasiyetlerinden, pirlik ve yiğitlik hali. 10-12. Bab: Yiyesi yerken edepler şartı, şarap içmek terbiyeti, konuk olanın ve konuk alanın terbiyeti. 13-15. Bab: Nerd ve satranç ne resme oynamak gerek, âşıklık keyfiyeti, cimanın faidesi ve ziyaı. 16-18. Bab: Hamam terbiyeti kim ne resme gireler ve nice yunalar kim ziyan etmeye, ve ne faide eder, yatmak ve dinlenmek, av avlamak terbiyeti. 19-21. Bab: Çevgen oynamak, düşmanla ne resme uğraşmak gerek, mal artırmaklığın sebebi. 22-24. Bab: Emanet saklamak ve geri ıssına tapşırmak faidesi, perde ehli yani kul, karavaş satın almak, mülk alınsa ne gibi yerde ala? 25-27. Bab: Dört ayaklı canavar almak ve iyisinin alâmeti, avrat alınsa kişi nice avret ala ki zahmet görmeye, oğul kız terbiyeti ve beslemeği. 28-30. Bab: Dost tutunmak faidesi ve dostu bergüzide etmek, düşman fikrinden gafil ve mekrinden âmin olmamak, bir kişi kim cezaya müstahak olmuş ola, onu affetmek sevabın. 31-33. Bab: İlim istemek resmin, bezirganlık ve almak ve satmak hali, tabipler ayini ve ne resme dirildiğin 34-36. Bab: Müneccimler resmi ve erkânı, şairlerin ve şairliğin yolu, mutriplik resmi. 37-40. Bab: Padişahlara hizmet etmeğin yolu, nedimlik resmi, yazıcılık resmi, vezirlik terbiyeti. 41-44. Bab: Çeribaşı olanların resmi, padişahlık erkanı, köy kethudalığının resmi, cömertlik fazlı. |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. göz. geç. Orhan Şaik Gökyay; trc. Mercimek Ahmed İlyasoğlu, 3. bs., [Ankara]: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı, 1974; Ahmet Güner, “Kābûs b. Veşmgîr”, DİA, 2001, XXIV, 43-44. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Genel |
