| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 159 |
| Eser Adı | Mîzânü’l-amel |
| Müellif Tam Künyesi | Hüccetü'l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed et-Tûsî el-Gazzâlî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Gazzâlî |
| Yüzyıl (Hicri) | 5. |
| Yüzyıl (Miladi) | 11. |
| Vefat Tarihi Hicri | 505 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1111 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Esad Efendi |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 01759 |
| Varak Numarası | 1b-173a vr. |
| Yazma İstinsah Tarih | 0543H |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | thk. Süleyman Dünya, Kahire: Dâru’l-Meârif, 1964. |
| Eserin Çevirisi: Türkçe | Amellerde İlahi Terazi, trc. Abdullah Aydın, İstanbul: Aydın Yayınevi, 1971. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | İsmi "amelin ölçüsü" anlamına gelen eserde, ahlâk nazarî açıdan ve klasik İslâm filozoflarının yaklaşımıyla değerlendirilmiş ve müellif ahlâk ilminin muhtevasını eserinde ele almıştır. Bu açıdan eserde "ahlâkın mevzusu", "ahlâkın değişip değişmeyeceği", "mutluluk ve elde edilişi", "nefis ve güçleri", "ahlâk ve nefis güçleri arasındaki irtibat", "temel ve bunların altında yer alan tali erdemler", "rezîletler" vb. birçok konu ve problemler işlenmiştir. Müellif eserinde klasik ahlâk felsefesi geleneğindeki mevcut yorumları takip etmenin yanında "kendi tercihlerini" de yapmakta ve ilgili konuya dair önceki yorumların dışında farklı perspektifler sunmaktadır. Eser "felsefî ahlâk" türü eserler içerisinde sayılır. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1-4. Mutluluğu istemede ihmalkar/gevşek davranmak ahmaklıktır, imanda ihmalkar/gevşek, davranmak ahmaklıktır, mutluluğun yolu ilim ve ameldir. 5-8. Nefsin güçleri, ahlâkî ve temizlenmesi, nefsin güçlerinin birbirleriyle olan ilişkisi, amelin ilme nisbeti ve bundan muhakkik sufîlerin hepsinin üzerinde ittifak ettikleri, mutluluğun ortaya çıkması. 9-12. Sûfîlerin bilgiye ulaşmakta kullandığı yöntemin başkalarının yönteminden farklılığı, yolların birincisi,me’vâ cenneti”ne ulaştıran ilim ve amelin türü, nefsin misâli. 13-16. Hevâyla mücâhedede nefsin mertebeleri ve hevâ ve aklın alâmeti/işaret arasındaki fark, ahlâkın değişebileceğinin imkanları, ahlâkın değişebileceği ve hevâ’nın tedavisi hususunda genel usuller. 17-20. Ahlâkın değişmesi ve hevâ’nın tedavisi hakkında, kazanılmasıyla mutluluğun elde edildiği erdemler, ahlâkın temizlenmesine giden yolun tafsili, temel erdemler. 21-24. Hikmet erdeminin altına girecek (tâli erdemler) ve onun rezîletlerden (mukabili) olan, hilekarlık ve bunaklık, şecaat erdemi altına giren (tali) erdemler, iffet erdemi ve (mukabili olan) rezîletleri. 25-28. İnsan bu üçüncü ahlâk sebebiyle bütün bir ahlâkî tahsil edebilir, mutluluk ve iyilik türleri, mutluluğun amacı ve mertebeleri, mide/yeme ve cinsiyet/ferç şehvetinden ve öfkeden kaynaklan fiillerden övülenler. 29-32. Yerilenler/kötülenenler, akıl, ilm ve öğretme’nin izzeti, öğretmen ve öğrencinin vazifeleri, dünyada gam, tasanın olumsuzlanması. 33-35. Ölümden korkmanın olumsuzlanması, Allah’a yolculuk edenlerin menzillerinden olan ilk menzilin alâmetleri, “mezheb”in anlamı ve bu konuda insanların/ulemanın ihtilafı. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Felsefî,Memzûc |
