Telif

Minhâcü’l-âbidîn

Yazar : Gazzâlî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 160
Eser Adı Minhâcü’l-âbidîn
Müellif Tam Künyesi Hüccetü'l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed et-Tûsî el-Gazzâlî
Müellif Bilinen Kısa Adı Gazzâlî
Yüzyıl (Hicri) 5.
Yüzyıl (Miladi) 11.
Vefat Tarihi Hicri 505
Vefat Tarihi Miladi 1111
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Süleymaniye
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00743
Varak Numarası 1b-109a vr.
Hattat-Müstensih Abdulazîz b. Serhâb b. Zübeyr ed-Derbendî
Yazma İstinsah Tarih 0709H
Yazı Türü Arabî
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı thk. Muhammed Mustafa Halâvî, Beyrut: Müesseseti’r-Risâle, 1989.
Eserin Çevirisi: Türkçe Abidler Yolu, trc. Yaman Arıkan, İstanbul: Dede Korkut Yayınları, 1968.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eserine "Dikkat edin/bilin kardeşlerim" şeklinde hitapla başlayan müellif ibadetin; ilmin semeresi, ömrün faidesi, ekviya yolu, evliyanın vasfı, yiğitlerin hırkası, saygın kimselerin şiârı … akıl sahiplerinin tercihi, mutluluğun yolu ve cennet(e girmen)in "metodu/yolu/minhâc" olduğunu belirtmektedir. Daha sonra ise bu yolun önünün "birçok engeller, meşakkatler, uzun mesafeler, büyük afetler …" vb. çeşitli zorluklarla dolu olduğunu ve bunun yanında ise; "kulun zayıf, zamanın zor, meşguliyetin çok, ömrün kısa, yolculuğun uzun, amellerin hatalı, ecelin yakın …olması" vb. çeşitli mazeretleri sayan müellif: "Kim bunları başarırsa kazanır ve ebedi olarak mutlu olur; kim de bunu başaramazsa hüsrana uğramışlarla birlikte (o da) hüsrana uğrar ve helâk olanlarla beraber (o da) helâk olur" şeklinde açıklama yaparak kazanan ve kaybedenin akıbetini beyan etmektedir. Bu açıklamaların neticesinde müellifin kulların "cennet"i kazanmasına yardımcı olmak amacıyla bu eseri kaleme aldığını söyleyebiliriz. Eserin "Minhâcu’l-âbidîn ilâ Cenneti Rabbi’l-âlemîn" şeklindeki tam ismi de bu maksadı beyan eder tarzdadır. Eser bir giriş, bir mukaddime ve her birinde ilgili başlık altında çeşitli fasl'ların yer aldığı yedi "akabe/patika"dan müteşekkildir. Bu bölümlerde özet olarak cennete giden yolun engelleri ve bunları aşma yöntemleri işlenmiştir. Müellif eserdeki konuları işlerken İhyâü ulûmi’d-dîn, Mizânü’l-amel gibi kendisinin diğer ahlâk eserlerinde olduğunun aksine farklı bir anlatım benimseyeceğini belirtmektedir. Eser dinî-tasavvufî ahlâk eserleri içerisinde zikredilebilir bir eserdir.
Eserin Konu Başlıkları (Giriş) (Mukaddime: İbadet yoluna eriştirme) 1. Akabe: İlim: 2. Akabe: Tevbe. 3. Akabe: Engeller: 1. Engel: Dünya; 2. Engel: Halk/toplum; 3. Engel: Şeytan; 4. Engel: Nefis. -Beş uzvun takvası: 1. Fasl: Göz; 2. Fasl: Kulak; 3. Fasl: Dil; 4. Fasl: Kalb; 5. Fasl: Karın/Mide: 1. Fasl: Dünya, halk, şeytan ve nefsin ıslah edilmesi/tedavisi/mualece; 2. Fasl: Dört uzvun gözetilmesi; 3. Fasl: Zühdü Gerçekleştiren yollar. 4. Akabe: Geçici durumlar: 1. Fasl: Rızk ve tedbîri; 2. Fasl: Allah’a Tevekkül (konusunda) Nasihatler ve Rızkın tedbîri; 3. Fasl: Tedbîri terketmek suretiyle Allah’a razı olmak. 5. Akabe: Teşvikler: Fasl: Teşvik edici, destekleyici patika/akabe’ların kesilme durumunda ihtiyatlı davranmanın zarureti. -Korku ve ümit yoluna girmenin usûlleri: 1. Usul: Allah’ın Söyledikleri; 2. Usul: Allah’ın Fiilleri ve Muamelesi; 3. Usul: Kıyamet günü konusunda tehdidler ve müjdeler. Fasl: Beşinci "akabe/patika"nın özeti/sonuç. 6. Akabe: Kötüleyiciler/kâdih: 1. Kâdih: İhlâssızlık; 2. Kâdih: Ucub. 1. Fasl: Riyâ, ucub ve bunların her birinin tehlikesi. 2. Fasl: Ameliyle böbürlenen ve Allah’ın fazlını unutan kimse. 3. Fasl: Kötüleyici (şeylerin) "akabe/patika"larını atlatmak için ğaflete karşı teyakkuzda olmaya davet. 4. Fasl: Allah’a itaatte ihlâs. 7. Akabe: Hamd ve şükür: 1. Fasl: Hamd ve şükrün gerekliliği; 2. Fasl: Allah’a yalvarmanın gerekliliği; 3. Fasl: Âhiret yolu kalblerin dahil olduğu ruhânî (bir yoldur).
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk