Telif

Bidâyetü’l-hidâye

Yazar : Gazzâlî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 163
Eser Adı Bidâyetü’l-hidâye
Müellif Tam Künyesi Hüccetü'l-İslâm Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed et-Tûsî el-Gazzâlî
Müellif Bilinen Kısa Adı Gazzâlî
Yüzyıl (Hicri) 5.
Yüzyıl (Miladi) 11.
Vefat Tarihi Hicri 505
Vefat Tarihi Miladi 1111
Dil Arapça
Kütüphane Adı Köprülü Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Fazıl Ahmed Paşa
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00853-004
Varak Numarası 159b-208b vr.
Hattat-Müstensih Muhammed b. İbrâhim
Yazma İstinsah Tarih 0701H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı thk. Muhammed Osman el-Huşt, Kahire: Mektebetü’l-Kur’ân, 1985.
Eserin Çevirisi: Türkçe Hidayetin Başlangıcı: Âdâb, Ahlâk ve Tasavvuf, trc. Ömer Faruk Hilmi, İstanbul: Sultan Yayınevi, [t.y.].
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Genel olarak "taat/itaat, meâsî/isyan/günah ve dostluk/sohbe âdâbı" konularının oluşturduğu üç ana bölümden oluşan eserin girişinde müellif, "ilim talebesi"ne ilim ve ilimle akalı vb. çeşitli konularda açıklamalarda bulunmakta, ilmin birtakım dünyevî menfaatler ve süflî amaçlar gayesiyle tahsil edilmemesi gerektiğini savunmaktadır. Bu gözle ilme bakışın ne anlama geleceğini ve ne gibi sonuçların ortaya çıkacağını müellif şu ifadelerle belirtmektedir: "Ey ilim öğrenmeye …hırslı kimse! Eğer sen ilimle, rekabet, kibir, yaşıtlarının önüne geçme, insanların yüzlerinin sana dönmesini … (birtakım menfaatleri) kastediyorsan (bununla) şüphesiz sen dinini yıkmaya, nefsini yok etmeye, ahiretini dünyana satmaya çalışıyorsun. … Eğer ilim öğrenmekte amacın ve niyetin: hidâyet ise, müjde! Çünkü melekler sen bu yolda yürüdükçe kanatlarını sana açacaktır..." Müellif bu açıklamalardan sonra eserin isminin veriliş maksadını beyan eden ifadelere yer vermektedir: "… Ancak her şeyden önce senin şunu öğrenmen gerek ki hidâyet, başlangıç ve sonu, batını ve zahiri olan ilmin meyvesidir. Ve başlamadan/bidayet (ilmin) sonuna erişilmez, zahirine vakıf olmadan da bâtının farkına varılmaz. İşte ben de sana hidâyetin başlangıcını/bidâyetü’l-hidâyeyi öğütleyiciyim…" Bu açıklamalar müellifin eserini hangi maksatla ele aldığını ve eserine ona bu ismi ("hidâyetin başlangıcı/bidâyetü’l-hidâye") verdiğini göstermektedir.
Eserin Konu Başlıkları Mukaddime (İlim talebelerinin sınıflandırılması) Birinci Kısım: Taat/İtaatler/ibadetler. Giriş Fasl: Uykudan uyanma âdâbı. 1. Bab: Tuvalete girme âdâbı. 2. Bab: Abdest âdâbı: 1-4. Gusül, teyemmüm, mescide gitme, mescide girme âdâbı. 5-8. Güneşin doğmasından zevâl vaktine kadar (yapılacak şeylerin), diğer namazlara hazırlanma, uyku, namaz âdâbı. 9-10-11. İmamlık ve liderlik/önderlik, cuma (günü gözetilmesi gerekenler), oruç âdâbı. İkinci Kısım: Günahlardan kaçınma. Giriş 1-4. Göz, kulak, dil, karın/mide(nin dikkat etmesi gereken) edep kuralları. 5-8. Cinsellik uzvu, eller, ayaklar(ın dikkat etmesi gereken) edep kuralları, kalbin günahları. Üçüncü Kısım: Dostluk (sohbe) âdâbı. 1-5. Allah’la dostluk âdâbı, âlimin, öğrenci(nin dikkat etmesi gereken) edep kuralları, çocuğun anne-babasına (karşı dikkat etmesi gereken) edep kuralları. 6-10. İnsanların sınıfları, dost ve kardeşle olan ilişki âdâbı, arkadaşlık ve dostluk şartları, arkadaşlık hukukunun gözetilmesi, tanıdıklarla olan ilişki âdâbı/âdâbü’l-meârif. (Hâtime/Sonuç).
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk