Telif

Pendnâme

Yazar : Ferîdüddin el-Attâr

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 205
Eser Adı Pendnâme
Eserin Anılan Diğer İsimleri Pend-i attâr
Müellif Tam Künyesi Ebû Hâmid Ferîdüddin Muhammed b. Ebû Bekir İbrâhim en-Nîsâbûrî el-Attâr
Müellif Bilinen Kısa Adı Ferîdüddin el-Attâr
Yüzyıl (Hicri) 7.
Yüzyıl (Miladi) 13.
Vefat Tarihi Hicri 618
Vefat Tarihi Miladi 1221
Dil Farsça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Yazma Bağışlar
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 03433-001
Varak Numarası 1b-28a vr.
Hattat-Müstensih Vehbî
Yazma İstinsah Tarih 0840H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı İstanbul: Dârü't-tıbâati'l-âmire, 1883.
Eserin Çevirisi: Türkçe trc. M. Nuri Gençosman, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1968. 72 s.,
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Bu eserin Attâr’a nispeti kesin olarak bilinmemekle birlikte kataloglarda ve bazı çalışmalarda bu eser ona nispet edilmektedir. Nitekim eser hakkında yapılan tercüme, şerh, nazîre vb. birçok çalışmada da eser ona nispet edilmiştir. Müellifin bu eseri bir tür nasihatnâme özelliği taşımaktadır. Eser İslâm coğrafyasında bu özelliğiyle tanınan en meşhur eserdir. Ayrıca itikad, ahlâk, ibadet, tasavvuf alanlarına ve sosyal hayata dair birçok nasihati içeren bu eser, nasihatnâmeler literatürü içerisinde hakkında en çok çalışmanın yapıldığı eserler arasındadır. Ağırlıklı olarak ise dinî, tasavvufî ve ahlâkî nasihatleri ihtiva eden bir eser olması hasebiyle eser, dinî-tasavvufî ahlâk türü içerisinde yer alan nasihatnâmalere dahildir.
Eserin Konu Başlıkları [Mukaddime]: Seyyidü'l-mürselîn Hz. Muhammed'e naat, din büyüklerinin menkıbeleri, yakarış. [Bölümler]: 1-5. Aşkın mertebeleri, namazın hakikat ve incelikleri, gizli zikrin üstünlüğü, hakiki namazın gerekliliği, şeytan ve sahtekar dervişin sapıklığa düşürmesi. 6-10. Nefs-i emmâre, susmanın yararları, halis amel, padişahlar için zararlı olan şeyler, iyi ahlâk. 11-15. Dört tehlikeli şey, iyi talihli olmanın alâmetidir dört şey, afiyet sebepleri, dervişlik ve dervişleri sevmek, talihsizlik. 16-20. Riyazet, nefisle savaş, fakirlikte sabır, süsü terketmek, aptalların alâmeti. 21-25. Akıbet, akıl alâmeti, bilgi ve öğüt, kurtuluş, tanrıyı anmak. 26-30. Namert İnsan, şükür, fırsat kaçtı mı gelmez bir daha geri, susma ve cömertlik, birkaç şeyden hasıl olan ahlâk. 31-35. Düşmanlık ve borç, kadın ve çocuklar, ana baba hakkı ve farzı yerine getirmek, ömrün artması, ömrün azalması. 36-40. Yalancılık, onur artırıcı şeyler, âhiret cezaları, düşmanlardan kaçınma, rezillik. 41-45. Uygun dost, nasihat edenin öğütü, mesut insanlar, kurtuluş, semazen. 46-50. Doğruluk, emanet, cömertlik, öfke ve kahrı terketmek, hakk'ı bilmek, takva sahibi olma. 51-55. Hizmet şerefi, misafire ikram, ahmakların alâmetleri, bozguncu, zalim. 56-60. Cimri, hacet istemek, katı yürekli insan, kanaat, cömertliğin fazileti. 61-65. Şeytanın yaptıkları, ikiyüzlülük, takva sahipleri, nimete şükür, sadakanın fazileti. 66-70. Öğütler, sabırın faydaları, tecrid ve tefrid, misafirperverlik, sadaka. 71-76. … Yüce Tanrı'nın vergileri, dostluğa sığmayan şeyler, akrabayı ziyaret, mertlik ve kuvvet, fakirlik, gafletten uyanış vb.
Notlar Detaylı bilgi için bk. İskender Pala, “Nasihatnâme” DİA, XXXII, 409-410.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk