| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 208 |
| Eser Adı | el-Usûlü’l-aşere |
| Müellif Tam Künyesi | Necmeddin Ahmed b. Ömer el-Hayvakî el-Kübrâ |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Necmeddin el-Kübrâ |
| Yüzyıl (Hicri) | 7. |
| Yüzyıl (Miladi) | 13. |
| Vefat Tarihi Hicri | 618 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1221 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Hasan Hüsnü Paşa |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00740-001 |
| Varak Numarası | 1b-3b vr. |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1256. |
| Eserin Çevirisi: Türkçe | Tasavvufta On Esas (Usulü’l-aşere Şerhleri: Abdülgafur el-Lari, İsmâil Hakkı Bursevî), haz. Süleyman Gökbulut, İstanbul: İnsan Yayınları, 2010. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Tarîkat âdâbı ve erkânını muhtasar şekilde on "ilke/usul" üzerinde anlatan bir eserdir. Müellif eserin girişinde "tarîk" kavramı üzerinde bazı tahlillerde bulunmuş ve bu kavramın delâlet ettiği hususları zikretmiştir. Bunun yanında "tarîk"in çeşitlerine yer vermiş ve bunları açıklamıştır. Bunların sayısı hakkında, "Mahlukatın nefesleri adedince Allah’a giden yol" olduğunu belirtmiş; "ve bizim şerhine başladığımız yolumuz" diye ifade ettiği kendi yolunu ise "Allah’a en yakın ve (o) yolların en açık ve en çok rehberlik edici/yol göstericisi" olarak zikretmiştir. Müellifin giriş mesabesindeki bu açıklamalarından sonra ise esere ismini veren usüller/ilkelere geçilir. Müellif bu ilkeleri verirken öncelikle bunların tariflerine yer vermekte akabinde gerekli izahata geçmektedir. Eserin ahlâk alanıyla alakası ise bu "yol"larda yapılması gerekli hususların çoğunun ahlâk alanının konusunun içerisine dahil olan unsurlar olmasıdır. Bir diğer husus ise eserin "adâb" kavramı çerçevesinde "tarîkat âdâbı ve erkânı"nı işleyen bir eser olmasıdır. |
| Eserin Konu Başlıkları | [Giriş]. [Tarîkler]: 1. Tarîk: Muamelat erbabının yolu: Tarîkü’l-ahyâr. 2. Tarîk: Ahlâkı değiştirme hususunda mücahede ve riyazet ashabının yolu/mücahede ve riyazet ashabının ahlâkî değiştirme hakkındaki yolu, tarîkü’l-ebrâr. 3. Tarîk: "Tarîk-i şuttar" [denilen] "es-seyru ilallah" yolu. [Usuller]: 1-5. Usul: Tevbe: Allah’a dönmektir, zühd: dünyadan ve onun malından, şehvetlerinden, azlık ve çoğluğundan yüz çevirme, tevekkül: sebeplerden yüzçevirme, kanaat: şehevî ve hayvanî lezzetlerden yüz çevirme, uzlet: halk arasına karışmama. 6-10. Usul: Devamlı zikir: Allah’tan başka tüm herşeyi anmaktan yüz çevirme, tüm varlığınla Allah'a teveccüh/yönelmek: kendisini hak’tan başka şeye çağıran tüm davetler/dâiye//havatırdan yüz çevirme, sabır: nefsin tüm hazlarından mücahede yoluyla yüz çevirme, murakabe: kulun kuvvet ve kudretini bırakmasıdır/ondan yüz çevirmesi, rıza: Kulun nefsinin rızasını bırakmasıdır/kulun nefsinin rızasını Allah’ın rızasına dahil etmekten yüz çevirmesi. |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. Tasavvufta On Esas (Usulü’l-Aşere Şerhleri: Abdülgafur el-Lari, İsmâil Hakkı Bursevî), haz. Süleyman Gökbulut, İstanbul: İnsan Yayınları, 2010. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |
