Telif

Tarebü'l-mecâlis

Yazar : Emir el-Hüseynî Hüseyin el-Gavrî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 242
Eser Adı Tarebü'l-mecâlis
Müellif Tam Künyesi Emîr Hüseyin b. Alim b. Hasan el-Gavrî el-Hüseynî
Müellif Bilinen Kısa Adı Emir el-Hüseynî; Hüseyin el-Gavrî
Yüzyıl (Hicri) 8.
Yüzyıl (Miladi) 14.
Vefat Tarihi Hicri 718
Vefat Tarihi Miladi 1318
Dil Farsça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Ayasofya
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 04133-001
Varak Numarası 1b-85b vr.
Hattat-Müstensih Muhammed b. Ali b. Muzaffer
Yazma İstinsah Tarih 0879H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Beş kısımdan oluşan ve her kısım kendi içinde farklı fasıllara ayrılan eserin mukaddimesinde, "İnsanın en güzel surette ve aklî yaratılışına dikkat çekilmiş, ve 'Allah Ademi kendi suretinde yarattı' sözüyle bu yaratılışın bir özeti"ni sunmuş olan müellif daha sonra farklı hususî sıfat/mizaçlarda terkip edilen insanların kemâl ve noksanlıklarından, saâdet ve şakavetten, buna göre mebde-i aslî hûd/Allah'a vâsıl olup olmayacağından, farklı din ve mezheplere bölünmelerinden ve 'Her ümmete kendi amelini güzel gösterdik' âyet-i kerimesiyle her kavmin kendi fiillerini doğru görmesi gibi vb. ümmetlerin tavırlarından bahseder. Eserin içerik olarak kaleme alınış şekli ise, öncelikle konuyla ilgili âyet ve hadislere yer verilir. Yer yer şiirlere ve bazı fasıllarda da "mesnevi" başlığında şiirsel açıklama, örneklendirmelere, "hikayat" başlığı altında da konulara dair ders çıkarılacak olaylara yer verilir.
Eserin Konu Başlıkları Mukaddime Birinci Kısım: Yaratılış ve onu içeren bazı durumlar hakkında olup sekiz fasıldır: 1. Fasl: Âlemin başlangıcı. 2. Fasl: Şahadet âleminin vasıfları/sıfatı. 3. Fasl: Dünyanın hakikati dair işaretler. 4. Fasl: Dünyanın vasıfları. 5. Fasl: Der mezheb dünya ve nasihat. 6. Fasl: İblîs’in yaratılışı. 7. Fasl: İblîs’in halleri. 8. Fasl: Hz. Âdem’in yaratılışı. İkinci Kısım: Âdem’in zürriyetinin sınıfları on iki fasıldan oluşmaktadır. 1. Fasl: Peygamberlerin yaratılışı. 2. Fasl: Şeriat âlimlerinin yaratılışı. 3. Fasl: Tarîkat şeyhlerinin yaratılışı. 4. Fasl: Âlimlerin vasıfları. 5. Fasl: Fakirlerin vasıfları. 6. Fasl: Hakiki zikir ehlinin vasıfları. 7. Fasl: Hükümdarların yaratılışı. 8. Fasl: "Mamûr etme gücü"nün açıklanması. 9. Fasl: Adaletli hükümdarlar. 10. Fasl: Zalim hükümdarlar. 11. Fasl: Avam insanların vasıfları. 12. Fasl: … Üçüncü Kısım: İnsanın tüm canlılar içindeki şeref ve fazileti hakkındadır ve on dokuz fasıldan oluşur. 1. Fasl: Münazara. 2. Fasl: İstişare. 3. Fasl: Hayvanların diyalogu. 4. Fasl: … 5. Fasl: (hükümdaarın devlet erkanıyla istişaresi). … 13. Fasl: Hicaz bilginleriyle aslanın diyalogu. 14. Fasl: Şam bilginleriyle yılanın diyaloğu. 15. Fasl: Türk bilginleriyle tilkinin diyalogu. 16. Fasl: Rum bilginleriyle örümceğin diyalogu. 17. Fasl: Irak bilginlerinin diyalogu. 18. Fasl: Hind bilginleriyle tavus kuşunun diyalogu. 19. Fasl: Horosan bilginleriyle humâ kuşunun diyalogu. Dördüncü Kısım: Övülen ahlâk’ın açıklanması hakkındadır ve dokuz fasıldan oluşur: 1-5. Fasl: İlim, hilm, haya, cömertlik, af. 6-9. Fasl: Doğruluk, adalet, adalet, şefkat, tevâzu. Beşinci Kısım: Zemmedilen evsaflardır ve on iki fasıldan oluşur: 1-4. Fasl: Heva, ucub, kibir, haset. 5-8. Fasl: Buğz, hırs ve şehvet, cimrilik, isrâf. 9-12. Fasl: Riyâ, tama‘, emel, resm ve âde.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk