Telif

Gurerü'l-hasâisi'l-vâzıha ve urerü'n-nekāisi'l-fâzihâ

Yazar : Cemâleddin el-Vatvât

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 243
Eser Adı Gurerü'l-hasâisi'l-vâzıha ve urerü'n-nekāisi'l-fâzihâ
Müellif Tam Künyesi Cemâleddin Muhammed b. İbrâhim b. Yahyâ b. Ali el-Ensârî el-Vatvât
Müellif Bilinen Kısa Adı Cemâleddin el-Vatvât
Yüzyıl (Hicri) 8.
Yüzyıl (Miladi) 14.
Vefat Tarihi Hicri 718
Vefat Tarihi Miladi 1318
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Esad Efendi
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00271-002
Varak Numarası 1b-138b vr.
Hattat-Müstensih Muhammed b. Ahmed
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı thk. Nasır Muhammedi Muhammed Cad, I-II, Mansure: Dârü'l-Yakin, 2010.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eserde ele alınan konular ışığında eserin maksadı üzerinde düşünüldüğünde müellifin eseri ahlâkın kemâli ve sülûkun daha güçlü olması amacıyla kaleme aldığı çıkarımına ulaşılabilir. Ayrıca bazı ahlâkî hastalıklara ve bunların, zıtlarıyla tedavi edileceği gibi hususlara değinen müellif, bunun dışında eserini Kur'an ve Sünnet'ten olan âsâra ilâvenin yanında ağırlıklı olarak hükemanın, filozofların, ulemanın, tecrübe sahiplerinin ve edîblerin (ahlâk eğitimcisi) sözlerine dayandırır. Muhabbetin sebebi olan içtimai ilişkinin ve insanların arzuladığı mutluluğun çeşitlerini ele alır. Bu nedenden dolayı kitâp "mekârimü'l-ahlâk" eserleri arasına dahil edilebilir mahiyettedir. Bilgi bazında maksadı sağlayacak ana merciler ise: Kur’an ve Sünnet'te konuya âyet ve hadisler, tarihî kıssalar, Arapça şiirler, filozofların sözleri vb.’dir.
Eserin Konu Başlıkları Birinci Bab: Kerem/cömertlik hakkında: 1. Fasl: Nefislerin kendisiyle ahlâklandığı güzel ahlâkın vasıfları. 2. Fasl: … 3. Fasl: Kalbin dil ile uyuşmadığında ihsanla ahlâklanmanın kötülenmesi. İkinci Bab: Kınama: 1. Fasl: Ahlâksızın ve kötü ahlâk sayılan bir şeye sahip olanın kötülenmesi. 2. Fasl: Aşağı sıradan (insanın) kınanmasına delâlet eden fiiller. 3. Fasl: … Üçüncü Bab: Akıl hakkında: 1. Fasl: Aklın övülmesi ve fazileti, (akılla kazanılan şeyin) şerefi ve asaleti. 2. Fasl: Yüksek (müşeyyed) akla delâlet eden olgun (reşid) aklın çeşitleri. 3. Fasl: Aklın sürçmeleri önemli değildir ve (bunlardan hiç) sözedilmez (bile). Dördüncü Bab: Ahmaklık/hamk: 1. Fasl: Cehaletin ve deliliğin kötülenmesi. 2. Fasl: Şehirli ve bedevi delilerden sadır olan birtakım ilginç hikâyeler. 3. Fasl: Ahmakmış gibi görünen maharetli insanların; ahmağın tüm yaratılmışların en zekisi olduğu (sözüne) itiraz etmeleri. Beşinci Bab: Fesâhat: 1. Fasl: Fesâhet ve beyân yüksek statülü insanların kendisiyle donandığı en güzel süstür. 2. Fasl: Hatiplerin ve udebânın (akıllarının/lub) kitap belağatı açısından kendisiyle donandığı şeyler hakkında. 3. Fasl: Edep mesleği bilgisi rütbelerin/mevki-makam en yükseğinin ilerlemesine engeldir. Altıncı Bab: Meramını anlatamama/el-a‘yy: 1. Fasl: Anlayış ve meramını anlatamama hususunda şöhret sahibi olanlar hakkında varid olan (haberler). 2. Fasl: Dilini gönlündekini söylemeye adayan kimse. 3. Fasl: Gevezenin belağati onun sürçme afetine garanti vermez. Yedinci Bab: Zekâ hakkında: 1. Fasl: Kıvrak zeka ve üstün zekanın (zihin) övülmesi. 2. Fasl: Dâhilik. 3. Fasl: Zekasıyla öne geçen kimse. Sekizinci Bab: Görmezden gelme, bilmiyormuş gibi yapma.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Felsefî,Memzûc