Katalog Türü | Ahlak |
Eser Numarası | 243 |
Eser Adı | Gurerü'l-hasâisi'l-vâzıha ve urerü'n-nekāisi'l-fâzihâ |
Müellif Tam Künyesi | Cemâleddin Muhammed b. İbrâhim b. Yahyâ b. Ali el-Ensârî el-Vatvât |
Müellif Bilinen Kısa Adı | Cemâleddin el-Vatvât |
Yüzyıl (Hicri) | 8. |
Yüzyıl (Miladi) | 14. |
Vefat Tarihi Hicri | 718 |
Vefat Tarihi Miladi | 1318 |
Dil | Arapça |
Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
Koleksiyon Adı | Esad Efendi |
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00271-002 |
Varak Numarası | 1b-138b vr. |
Hattat-Müstensih | Muhammed b. Ahmed |
Yazı Türü | Nesih |
Eserin Türü | Telif |
Eserin Baskısı | thk. Nasır Muhammedi Muhammed Cad, I-II, Mansure: Dârü'l-Yakin, 2010. |
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eserde ele alınan konular ışığında eserin maksadı üzerinde düşünüldüğünde müellifin eseri ahlâkın kemâli ve sülûkun daha güçlü olması amacıyla kaleme aldığı çıkarımına ulaşılabilir. Ayrıca bazı ahlâkî hastalıklara ve bunların, zıtlarıyla tedavi edileceği gibi hususlara değinen müellif, bunun dışında eserini Kur'an ve Sünnet'ten olan âsâra ilâvenin yanında ağırlıklı olarak hükemanın, filozofların, ulemanın, tecrübe sahiplerinin ve edîblerin (ahlâk eğitimcisi) sözlerine dayandırır. Muhabbetin sebebi olan içtimai ilişkinin ve insanların arzuladığı mutluluğun çeşitlerini ele alır. Bu nedenden dolayı kitâp "mekârimü'l-ahlâk" eserleri arasına dahil edilebilir mahiyettedir. Bilgi bazında maksadı sağlayacak ana merciler ise: Kur’an ve Sünnet'te konuya âyet ve hadisler, tarihî kıssalar, Arapça şiirler, filozofların sözleri vb.’dir. |
Eserin Konu Başlıkları | Birinci Bab: Kerem/cömertlik hakkında: 1. Fasl: Nefislerin kendisiyle ahlâklandığı güzel ahlâkın vasıfları. 2. Fasl: … 3. Fasl: Kalbin dil ile uyuşmadığında ihsanla ahlâklanmanın kötülenmesi. İkinci Bab: Kınama: 1. Fasl: Ahlâksızın ve kötü ahlâk sayılan bir şeye sahip olanın kötülenmesi. 2. Fasl: Aşağı sıradan (insanın) kınanmasına delâlet eden fiiller. 3. Fasl: … Üçüncü Bab: Akıl hakkında: 1. Fasl: Aklın övülmesi ve fazileti, (akılla kazanılan şeyin) şerefi ve asaleti. 2. Fasl: Yüksek (müşeyyed) akla delâlet eden olgun (reşid) aklın çeşitleri. 3. Fasl: Aklın sürçmeleri önemli değildir ve (bunlardan hiç) sözedilmez (bile). Dördüncü Bab: Ahmaklık/hamk: 1. Fasl: Cehaletin ve deliliğin kötülenmesi. 2. Fasl: Şehirli ve bedevi delilerden sadır olan birtakım ilginç hikâyeler. 3. Fasl: Ahmakmış gibi görünen maharetli insanların; ahmağın tüm yaratılmışların en zekisi olduğu (sözüne) itiraz etmeleri. Beşinci Bab: Fesâhat: 1. Fasl: Fesâhet ve beyân yüksek statülü insanların kendisiyle donandığı en güzel süstür. 2. Fasl: Hatiplerin ve udebânın (akıllarının/lub) kitap belağatı açısından kendisiyle donandığı şeyler hakkında. 3. Fasl: Edep mesleği bilgisi rütbelerin/mevki-makam en yükseğinin ilerlemesine engeldir. Altıncı Bab: Meramını anlatamama/el-a‘yy: 1. Fasl: Anlayış ve meramını anlatamama hususunda şöhret sahibi olanlar hakkında varid olan (haberler). 2. Fasl: Dilini gönlündekini söylemeye adayan kimse. 3. Fasl: Gevezenin belağati onun sürçme afetine garanti vermez. Yedinci Bab: Zekâ hakkında: 1. Fasl: Kıvrak zeka ve üstün zekanın (zihin) övülmesi. 2. Fasl: Dâhilik. 3. Fasl: Zekasıyla öne geçen kimse. Sekizinci Bab: Görmezden gelme, bilmiyormuş gibi yapma. |
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Felsefî,Memzûc |