Telif

Mir’âtü'l-cemâl

Yazar : İdrîs-i Bitlîsî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 287
Eser Adı Mir’âtü'l-cemâl
Müellif Tam Künyesi İdrîs b. Hüsameddin Ali el-Bitlîsî
Müellif Bilinen Kısa Adı İdrîs-i Bitlîsî
Yüzyıl (Hicri) 10.
Yüzyıl (Miladi) 16.
Vefat Tarihi Hicri 927
Vefat Tarihi Miladi 1521
Dil Farsça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Esad Efendi
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 01888-001
Varak Numarası 1b-88b vr.
Hattat-Müstensih Muhammed b. Bilal
Yazma İstinsah Tarih 0952H
Yazı Türü Talik
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Çeşitli ahlâkî erdemlerin işlendiği bu eser II. Bâyezid’e ithâfen kaleme alınmıştır. Genel anlamda siyasetnâme türü eserler içerisine dahil olmakla birlikte eserde bireyin ahlâkî vasıfları ile muhtasar halde nazarî ve amelî hikmet işlenmektedir. Müellif tüm bu konuları manzum ve mensur hikâyeler üzerinden anlatmaktadır. İki kısım ve bir hâtime’den oluşan eserin birinci kısmı herbiri "merkez" ibaresiyle ayrılan toplam dört bölümden müteşekkildir. Eserin ikinci kısmında ise siyasî konular işlenmektedir. Eserin üçte ikilik kısmını teşkil eden bu bölümde çeşitli sultanların ve Sultan II. Bâyezid "destân"larına ve münazalarına, hikâyelerine; ilim, irade, kudret, hilâfet konularına; aşk, hikmet hakkındaki soru-cevaplar; "anadolu bilginlerinin" görüşlerine, vasıflarına ve sair birçok siyasî konuya yer verilmektedir.
Eserin Konu Başlıkları [Dîbâce], naat, sultan II. Bayezid’e övgüler. [Birinci Kısım]: [Birinci merkez]: 1-7. Sıfat: Adalet, sadakat, ülfet, şefkat, vefâ, sıla-i rahm, mükafat. 8-13. Sıfat: Hüsn-ü terk, hüsn-ü kada, teveddüd, teslîm, tevekkül, ibadet. [İkinci merkez]: 1-6. Sıfat: Şecaat, kibir, yüce himmet, necdet, sebât, hilim. 7-12. Sıfat: Sükûn, şehâmet, tahammül, tevâzu’, rikkat, hamiyyet. [Üçüncü merkez]: 1-5-6-7. Sıfat: iffet, haya, sehâ, rıfk, hüdâ, müsâlemet, diat. 8-13. Sıfat: Sabır, kanaat, vakar, vera‘, intizam, hürriyyet. [Dördüncü merkez]: 1-7. Sıfat: Hikmet, zeka, sürat-i fehm, suhûlet-i teallüm, hüsn-i teakkul, hüsn-i tehaffuz, tezekkür. [İkinci Kısım]: Bu bölümde sultanlar hakkındaki "destân"larına ve münazalarına, hikâyelerine, “anadolu bilginlerinin” görüşlerine ve vasıflarına, ilim, irade, kudret, hilâfet, aşk, hikmet, saltanat ve sair birçok siyasî konulara yer verilmektedir.
Notlar Detaylı bilgi için bk. Abdulkadir Özcan, “İdrîs-i Bitlîsî”, XXI, 485-488.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Felsefî,Memzûc