Katalog Türü | Ahlak |
Eser Numarası | 303 |
Eser Adı | Risâle fî necâti'l-ukūbât |
Müellif Tam Künyesi | Atûfî Hayreddin Hızır b. Mahmûd b. Ömer |
Müellif Bilinen Kısa Adı | Atûfî; Merzifonî |
Yüzyıl (Hicri) | 10. |
Yüzyıl (Miladi) | 16. |
Vefat Tarihi Hicri | 948 |
Vefat Tarihi Miladi | 1541 |
Dil | Arapça |
Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
Koleksiyon Adı | Yeni Cami |
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00144 |
Varak Numarası | 194b-202b vr. |
Yazı Türü | Nesih |
Eserin Türü | Telif |
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eserine yirmi beyitlik bir şiirle başlayan müellif, şiirinde Sultan Süleyman Han'a övgülerde bulunmuştur. Şiirin 7. beytinden 15. beytine kadar olan bölümde "akrostiş" yöntemiyle "Sultan Süleyman Han" ismi çıkacak şekilde beyitler yazmıştır. Ayrıca metin dışında risâlenin ismi verildikten sonra "Bu zamandan önce bunun(eserin) bir benzeri telif edilmemiştir" ibaresi yer almaktadır. Müellif eserinde Allah'ın kullarını sorumlu kılmasından bahsederek onun (Allah) vaadi ve tehdidi gereğince buna kim ittiba ederse ona itaatkârların sevabının, kim de isyan ederse ona isyankârların cezasının verileceğini bildirmiştir. Eğer bu ceza ibadetler hususunda ise buna göre amaller niyetlere göredir. Ve bu cezalar on bir tanedir. Buna göre eser (mukaddime), on ukûbat ve bir tetimme/hâtimeden müteşekkildir. Müellif "cezalar"ın tarifini ve yapıldığında dinî sonuçlarını zikrederek konuyla alâkalı âyet ve hadislere yer vermiştir. Bunun yanında ukubatlarda anlatılan konularda ahlâkî fazilet ve rezîletler açısından ilgili terimlere zikredilmiştir. Örnek: 2. Ukbe'de verilen akıl, basiret, fehm güçlerinden bahsediilirken "hikmet" terimi işlenmiş ve bu terimle ilgili âyet ve hadislere yer verilmiştir. |
Eserin Konu Başlıkları | 1-5. Makale: Âdem/insanın vasıfları/insanlık sıfatı, mertebe-i Âdem, olayların dönüşmesi/devrimi/dünyada meydana gelen olaylar, padişahın halkını gözetmesi, adalet, yaşlılığın vasıfları. 6-10. Makale: Varlık âleminden ders almak, insan türünün diğer canlılardan üstünlüğü, yaratılış, adaleti muhafaza etme, dünya lezzetlerini terketme, ahir zaman. 11-15. Makale: Dünyanın vefasızlığı, dünyadan ayrılma, dünyanın kınanması, gaflet, haset ve hasetçinin kınanması. 16-20. Makale: İlerleme, tecrîd ve halvet, ikiyüzlüler, âhiret karşılama, zamanın insanlarının/ebnâ-i zaman yüzsüzlükleri/vefa ve himmeti. |
Eserin Telif Tarihi | 1502M-1510M |
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |