Telif

et-Tâc fî ahlâki'l-mülûk

Yazar : Câhiz

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 31
Eser Adı et-Tâc fî ahlâki'l-mülûk
Müellif Tam Künyesi Amr b. Bahr el-Basrî
Müellif Bilinen Kısa Adı Câhiz
Yüzyıl (Hicri) 3.
Yüzyıl (Miladi) 9.
Vefat Tarihi Hicri 255
Vefat Tarihi Miladi 869
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Ayasofya
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 02827
Varak Numarası 78 yk.
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı haz. A. Zeki Paşa, İstanbul, 1914.
Eserin Çevirisi: Türkçe Saray Adabı: Kitabü’t-tac fi ahlaki’l-müluk, trc. Ali Benli, İstanbul: Klasik, 2015.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eserde halifelerin hükümdarların gündelik hayatı ve özellikle eğlence hayatlarına yer verilmekte, yöneticilerin huzuruna çıkma yetkisi bulunan zevata bu çerçevede bir davranış rehberi sunulmaktadır.
Eserin Konu Başlıkları 1. Bölüm: Hükümdarın huzuruna giriş usulleri ve bu sırada onun yapması gerekenler. Soyluların ve orta tabakanın hükümdara selâm verme ve huzurdan ayrılma usulleri. 2. Bölüm: Hükümdarlarla birlikte yemek âdâbı. Hükümdarın huzurunda az yemek. 3. Bölüm: Nedimlik. Nedimlerin mertebeleri, mutlu hükümdarın diğer bazı özellikleri, hükümdarın meclisinde söze başlama, hükümdarın yaptığı iyilikleri başa kakmaması, meclisinde oturma ve kalkma âdâbı, hükümdarla muhatap olma âdâbı, hükümdarın haremine göz uzatılmaması, hükümdarın huzurunda ses yükseltilmemesi, hükümdarın gıyabında meclisine hürmet göstermek, hükümdarın hilât giydirmesi. 4. Bölüm: Hükümdarın nedimlerinin vasıfları. Hükümdarla oyun oynamak, hükümdarın uyuması, hükümdarın namaz kıldırması, hükümdara yolda eşlik etme âdâbı, hükümdarın isim veya künye ile anılmaması, hacamat, damar açma, ilaç içme, hükümdarı taziye, hükümdarın öfkesi ve rızası, hükümdarın sır saklaması, hükümdarın ülkeye hıyanet edenleri sınaması, hükümdarın merhameti ve hoşgörüsü, hükümdarın vefa sahibi kimselere ikramı, hükümdarla konuşma âdâbı, hükümdarın huzurundan ayrılma usulleri, elçilerin seçilmesi, şehzâdenin babasına karşı davranış tarzı, hükümdarın cömertliği ve haya duygusu, hükümdarın hasta olması, hükümdarın yakınlarına hediye vermesi, hükümdarın nevruz ve mihrican hediyeleri, hükümdarın eğlencesi ve içkisi, hükümdarın giyim kuşamı ve güzel koku kullanması, hükümdarın raiyyeden birini ziyareti, hükümdarın bayramlarda raiyyenin şikâyetlerini dinlemesi, hükümdarın etrafındakiler ve raiyyesi hakkında bilgi toplaması, hükümdarın devleti ilgilendiren önemli olayları ele alması, hükümdarın savaşta hileye başvurması.
Notlar Detaylı bilgi için bk. Ramazan Şeşen, "Cahiz", DİA, VII, 1993, 20-24.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Genel