Telif

Tathîr ehlü'z-zevâyâ min habâisi't-tavâyâ

Yazar : İmam Şa‘rânî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 325
Eser Adı Tathîr ehlü'z-zevâyâ min habâisi't-tavâyâ
Müellif Tam Künyesi Ebü’l-Mevâhib Abdülvehhâb b. Ahmed b. Ali Şa‘rânî el-Mısrî
Müellif Bilinen Kısa Adı İmam Şa‘rânî
Yüzyıl (Hicri) 10.
Yüzyıl (Miladi) 16.
Vefat Tarihi Hicri 973
Vefat Tarihi Miladi 1565
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Reisulküttab
Varak Numarası 1b-205b vr.
Hattat-Müstensih Ahmed b. Ali
Yazma İstinsah Tarih 1022H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eserin girişinde müellif bu kitapta kendi konumumca tekkenin şeyhi ve fakirlerinin/müridler miras bıraktıkları âdâbları ve ahlâklarından bazı hususları aktardığını belirtmektedir. Bu anlamda eserde önceki şeyhlerin ve tarîkat erbabının hayatlarından ahlâkla ilgili kesitler verilerek onların ahlâkî davranışları işlenmektedir. Eserin müellif tarafından düşülen ferâğ kaydında yer alan bilgilere göre müellif eserin telifini 17 Şevvâl 967(11 Temmuz 1560) tarihinde Mısır’da iken bitirmiştir. Müellif eseri yedi bab ve bir hâtime şeklinde düzenlemiştir. Eserdeki bölüm başlıkları tekrar etmekle birlikte içeriği farklıdır. Bu bölümlerde ilgili başlığın dışında ancak tamamiyle tarîkat âdâbına dair birtakım edep kurullarını da zikretmektedir. Şeyh ve müridin ahlâk ve âdâbından ve yapmaları gerekenlerden bahser; ancak çoğu defa bunları bölümlerde karışık olarak vermektedir. Yani müridin gözetmesi gereken edep kuralları bölümünde müridin âdâbı dışında şeyhin yapması gerekenlere ve onun âdâb ve ahlâkına da yer verilmiştir.
Eserin Konu Başlıkları 1. Bab: Tekkenin şeyhiyle ilgili onun âdâbı/ahlâkı hakkında: dini ilimlerde uzman olması. 2. Bab: Şeyhin müridleriyle beraber olan ahlâkı/âdâbı: terbiye; tekkenin çocuklarını gözetme; şeyhin müridânın rızıklarına ortak olmaması; şeyhin tekkenin fakirlerini gözetiminden ğafil olamamsı; şeyhin tekkedeki yolcularla ilgilenmesi; şeyhin kendi (şahsı) için tekkenin bahçesinde bina inşaa etmemesi 3. Bab: Tekkenin fakirlerinin kendisiyle amel etmesi gereken ahlâkı/âdâbı: Şeyhin müridlere zühd, gece ibadeti, verâ, açlığa sabır vb. Tüm durumlarında örnek olması; meclise ilk gelenin şeyh olması; şeyhin tekkenin her bir müridine onlar için uygun bir işte görevlendirmesi; şeyhin müridlerini irşâd etmesi; şeyhin kardeşlerinden hepsinin zahir ve batın olarak kendisine itaat etmesini istememesi; [şeyhin yapması gereken birtakım hususlar]. Komşuların bir birine olan âdâbı; müridânın gözetmesi geren edeb kuralları. 4. Bab: Müridânın gözetmesi geren edeb kuralları: müridlerin tek bir adamın kalbinde bir araya gelmesi gerekir; müridler arasındaki muhabbet; müridin şeyhinin kendisine olan ahdini bozmaması; müridin şeyhinin hükmüne razı olması … vb. 5. Bab: Tekkenin fakirlerinin/müridlerinin ahlâkı/âdâbı: Tekkenin şeyhi ve tüm müridler yapması gereken şeyler; müridin tekkede diğerlerinden herhangi bir görev taleb etmemesi vb. 6. Bab: Tekkenin fakirlerinin/müridlerinin ahlâkı/âdâbı: Şeyhin gözetmesi gereken hususlar; müridin şeyhinin işaretinin dışına çıkmaması; tüm müridlerin şeyhlerin yokluğunda tekkeye gelen misafire iyi muamelede bulunup (onu ağırlamaları); tekkenin gençlerinin yaşlılarına karşı edebe riayet etmeleri; bir yabancının müridlere birbirleriyle olan münakaşalarının ortamı hakkında soru sorması; münakaşa ortamına gelen müridlerin yalan söylememesi … vb. 7. Bab: Tekkenin fakirlerinin/müridlerinin ahlâkı/âdâbı: şeyh ve müridlerin gözetmesi: Gereken edep kuralları ve onların ahlâk ve âdâbı; tüccarın/tüccarlık âdâbı; Hâtime: (Tekkenin) fakirleri/müridleri arasında kardeşlik ve onların âdâbı: (Bu bölümde müellif tekkedeki bir çok ismi sayarak aralarındaki kardeşliği zikretmektedir.
Eserin Telif Tarihi 17 Şevvâl 0967H
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk