Şerh

Şerhu menâzili's-sâirîn

Yazar : Nûreddinzâde Filibevî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 341
Eser Adı Şerhu menâzili's-sâirîn
Müellif Tam Künyesi Muslihuddin Mustafa b. Nûreddin Ahmed Filibevî
Müellif Bilinen Kısa Adı Nûreddinzâde; Filibevî
Yüzyıl (Hicri) 10.
Yüzyıl (Miladi) 16.
Vefat Tarihi Hicri 981
Vefat Tarihi Miladi 1573
Dil Türkçe
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Hacı Reşit Bey
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00111
Varak Numarası 1b-134b vr.
Yazı Türü Talik
Eserin Türü Şerh
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Seyrü sülûkta sâlikin mânevî dünyasında yaşadığı halleri işleyen bu eser sâlike bu yolda yardımcı olan ilkeler ve durumları ihtiva etmektedir. Bu anlamda eserde çeşitli tasavvufî ve ahlâkî kavramlar tasavvuf ilmi çerçevesinde ele alınmıştır. Bunun yanında ahlâk-haller, ahlâk-makamlar ilişkisi de işlenmektedir. Şarih eserin girişinde eserin telifi hakkında şu ifadelere yer vermektedir: "İmdi bu hakir "insanların en hayırlısı insanlara faydalı olandır" (hadisine) ma sadık olmak ricasıyla Şeyh Abdurrahman el-Ensârî -aleyhi rahmeti’l-bârî- hazretlerinin Menâzilü’s-sâirîn adlı Arabî kitabı Türkçe şerhetmek ve bazı icmalatını tafsil ve müşkilâtını tebyîn kasdıyla ..." Müellifin bu ifadelerinden de anlaşılacağı üzere eserin şerhedilmesinin birinci amacı Şeyh Abdurrahman el-Ensârî -aleyhi rahmeti’l-bârî- hazretlerinin Menazilü’s-Sâirîn adlı eserinin bazı problemli yerlerini açıklığa kavuşturmak ve genel olarak ele alınan kısımlarını detaylandırmaktır. İkinci ve yüce amacı ise "tarîkat ehlinin tarîk-i haktan maksadın ne olduğunu bilmelerini sağlamak ve bu kimselere muhabbet besleyenlerin dahi genel anlamda onların bu hallerine vâkıf olmalarını sağlayıp onları ehl-i bidate uymaktan alıkoyarak, delâletten kurtarmak"tır. Eser bir "makaddime" ve her biri on’ar bab'a ayrılan on kısımdan müteşekkildir.
Eserin Konu Başlıkları Mukaddime. 1. Kısım: Başlangıç: Yakaza, tevbe, muhasebe, inâbe, tefekkür, tezekkür, i'tisam, firar, riyazet, sema. 2. Kısım: Bablar: Hüzün, havf, işfâk, huşu, ihbât, zühd, vera‘, tebettül, recâ, rağbet. 3. Kısım: Muamelat: Riâyet, murakabe, hürmet, ihlâs, tehzîb, isikamet, tevekkül, tefvîz, recâ, rağbet. 4. Kısım: Ahlâk: Sabır, rı‎zâ, şükür, haya, sı‎dk, îsar, hulk, tevâzu, fütüvvet, inbisât. 5. Kısım: Usul (ilkeler): Kasd, azim, irâde, edeb, yakîn, zikr, fakr-gına, makām-ı‎ murâd. 6. Kısım: Evdiye: İhsân, ilim, hikmet, basiret, firaset/feraset, tâzim, ilham, sekine, himmet. 7. Kısım: Haller: Muhabbet, giyret/kıskançlık, şevk, kalak, at‏, vecd, deh‏şet, heymân/tutkun berk, zevk. 8. Kısım: Velâyet: Lahz/an vakt, safâ, sürûr, sı‎r, nefis, gurbet, fark, gaybet, temekkün. 9. Kısım: Hakikatler: Mükâşefe, müşâhede, muayene, hayat, kabz, bast, şükür, sahv/bilinçi açık olma, ittisâl, infisâl. 10. Kısım: Nihayet/son: Marifet, fenâ, bekâ, tahkîk, telbîs, vucûd, tefrîd, cem‘, tevhîd.
Notlar Süleymaniye Ktp., Hacı Reşit Bey, nr. 00111’deki nüshanın vikāye sayfasında müellifin “Kanûnî Sultan Süleyman’ın şeyhi” olduğu ifadesi yer almaktadır.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk