Katalog Türü | Ahlak |
Eser Numarası | 366 |
Eser Adı | Şerhu gülistân li-sa‘dî şîrâzî |
Müellif Tam Künyesi | Sûdî el-Bosnevî |
Müellif Bilinen Kısa Adı | Sûdî |
Yüzyıl (Hicri) | 10. |
Yüzyıl (Miladi) | 16. |
Vefat Tarihi Hicri | 1005 |
Vefat Tarihi Miladi | 1597 |
Dil | Türkçe |
Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
Koleksiyon Adı | Kasîdecizâde |
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00406 |
Varak Numarası | 1b-344b vr. |
Yazma Kayıt Yeri | İstanbul |
Yazma İstinsah Tarih | 1096H |
Yazı Türü | Nesih |
Eserin Türü | Şerh |
Eserin Baskısı | İstanbul: Hacı Muharrem Efendi Matbaası, 1874; Gülistan Şerhi, haz. Ozan Yılmaz, İstanbul: Çamlıca Basım Yayın, 2012. |
Eserin Çevirisi: Türkçe | Türkçe'den Farsça trc. Ali Ekber Kâzımî-Zeynelâbidîn Çavuşi, Tahran: Kitâbfuruş-i Tahran, 1970. |
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Şeyh Sa‘dî Şîrâzî’nin dönemin Salgurlu sultanı Sa‘d b. Ebû Bekir b. Sa‘d Zengî’ye (ö. 1260) ithâfen 656(1258) yılında telif ettiği Gülistân adlı eserinin Türkçe şerhi olan bu eser müellifin hayatının son dönemlerinde Şeyh-i Harem Ömer Efendi’nin arzusu üzerine 1004(1595) kaleme alınmıştır. Eser hakkında yaptığı çalışmasında …. Sûdî’nin şerhinin Gülistân şerhleri arasındaki farkını ortaya koymak açısından şu ifadeleri kullanır: "… Dahası Türk edebî yatında bir ilk olarak kendisinden önce ve kendi zamanında yazılmış bütün Gülistân şerhlerini "reddiye"lerle tenkid eder". Eser özellikle bu yönüyle diğer şerhlerden ayrılmakta ve müellif eser içerisinde ilgili bölümlerde tek tek şarihlerin isimlerini zikrederek onlarla alâkalı eleştirilerine yer vermektedir. Ayrıca eserde Gülistân’ın şerhinin zorluklarından bahsederek bu zorluklar üzerinden diğer şarihlerin yanlış anlamalarına değinmektedir. Eserin girişinde müellif sebeb-i telifini Gülistân'ın "müşkilatını beyan, zorluklarını ayân ederek ibareleri malum eylemek" olarak ifade eder. Eserin bir başka telif nedeni ise -özellikle bu şarihlere yaptığı oldukça fazla eleştiriler açısından bakıldığında- Gülistân’ın daha iyi bir şerhine ulaşmak ve öncekilerin yaptığı dil vb. kaynaklanan hataları izale etmek olarak açıklanabilir. Eserde kendisine eleştirelerin yapıldığı bazı şarihler ise şunlardır: Sürûrî, Şem′î, İbn-i Seyyid Ali, Lâmi′î, Kâfî. Eserin son kısmında "vaaz, nasîhat, latife, hikmet, mütâlefe, edeb, ibret, terbiyet, mütâyebe, tazarru‘, teşbih vb." başlıklar adı altında ilgili beyte dair birtakım açıklamalar yapılmaktadır. Eser sekiz bab ve bir hâtimeden müteşekkildir. |
Eserin Konu Başlıkları | Mukaddime: Avâlim-i hamse/beş âlem. Birinci Bab: Şeyh ve evliyaların çeşitli konulardaki menakıbı/menâkı-ı ebrâr. İkinci Bab: İstidrâc ehlinin gariplikleri/misal âleminin halleri. |
Eserin Telif Tarihi | 0910H |
Notlar | Detaylı bilgi için bk. İbrâhim Kaya, “Sûdî’nin Şerh-i Gülistân’daki Eleştirilerine Toplu Bir Bakış”, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume VII/3, 2012, s. 1719-1739. |
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |