Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Şerh-i Pend-i Attâr olarak da bilinen bu eser Ferîdüddin el-Attâr’ın Pendnâme adlı eserinin şerhi olan bu eser 996(1588) yılında kaleme alınmıştır. Müellif eseri Sultan III. Murad’ın yakınlarından Zeyrek Ağa’ya ithaf etmiştir. Eser dünyada kendisine uyulduğunda ahiret saâdetine/mutluluğuna ulaştırması amacıyla kaleme alınmıştır. Nitekim müellif, eserinin adını bu amaçla "Saâdetnema" olarak adlandırmıştır. Bunun yanında onu şerhetmeyi tercih etmesindeki asıl neden ise müellifin (Pendnâme)'nin nüktelerinin mânalarını ortaya çıkarma, müşkillerini çözme ve anlaşılması anlamında hiç zorluk yaşanmaması amacı gütmesidir. Müellif eserinin girişinde Pendnâme şarihlerinden olan Ömer b. Hüseyin’e atıfta bulunarak onun bu eser hakkındaki sözlerine yer verir. Ayrıca müellif şerhini yaptığı eser hakkında onun isminin Pendnâme olduğunu ancak hakikatte onu "mutluluğun kimyası" anlamına gelen "kimya-yı saâdet" olarak gördüğünü belirtmektedir. Belirli mısralar verildikten sonra açıklayıcı ara cümleler halinde bunların şerhi yapılmaktadır. Bu anlamda müellif kelime kelime şerh tekniğini tercih etmemiştir. Metni Türkçe olarak kaleme alınan eserde bölüm başlıkları ise "Farsça"verilmiştir. Eserde çokça âyet, hadis ve peygamber kıssalarına; mesnevi, şiir, beyit vb. manzum edebî türlerine yer verilmektedir. |
Eserin Konu Başlıkları | [Giriş] Naat, eserin telif sebebi, imamların menakıpları. [Konular] 1-5. Nefs-i emmâre, günaha karşı özür dileme, ahlâk-ı hamîde, sağlığın sebeplerinin izahı, susma/sükût. 6-10. Dervişlik vasfı ve dervişleri sevme, bedbaht kimsenin vasıfları, riyazet, mücahede. 11-15. Sabır, ilim, kötü vasıflar, [dünya sevgisi], pis kimselerin vasıfları. 16-20. Şükür, ziyneti terketme, eblehin vasıfları, akıbet, nasihat. 21-25. Zikrullah, kadınlar ve çocukların vasıfları, ömrü uzatan şeyler, ömrü azaltan şeyler, imanın alâmetleri. 26-30. [İzzet, ırz, vakar], diri olanlar/zindegân, düşmanlık, izzet, uygun eş/dost/arkadaş. 31-35. Saâdet ehli, doğruluk, emanet, cömertlik, kahrı terketme, vefasızlık. 36-40. Marifetullahı tahsil, verâ, hizmet, misafire hürmet, ahmakların alâmetleri. 41-45. Fasık, şakî, kanaat, şeytanın fiilleri, münafıkın vasıfları 46-50. Takva, nimete şükür, sadakanın fazileti, nasihatler, sabırın faydaları 51-56. Tecrid ve tefrid, sıla-i rahim, fütüvvet, fakir, gaflete karşı uyanık olma vb. |