Şerh

İrşâdü't-tâlibîn fî şerhi vesâye'l-mühtedîn

Yazar : Esad Bursevî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 392
Eser Adı İrşâdü't-tâlibîn fî şerhi vesâye'l-mühtedîn
Müellif Tam Künyesi Esad b. Ahmed el-Bursevî
Müellif Bilinen Kısa Adı Esad Bursevî
Yüzyıl (Hicri) 10.
Yüzyıl (Miladi) 16.
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Hacı Mahmud Efendi
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 01884
Varak Numarası 1b-87b vr.
Hattat-Müstensih Mustafa b. Veli er-Râcî
Yazma İstinsah Tarih 1026H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Şerh
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Şehabeddin Ebû Hafs Ömer b. Muhammed el-Kuraşî es-Sühreverdî’nin el-Vasâyâ; Vasiyyetü’s-Sühreverdî; el-Vasiyettü’s-Sühreverdiyye olarak da bilinen el-Vasiyye adlı eserinin şerhidir. Müellif bu eseri Ebû Abdullah adında bir şeyhin ricası üzerine kaleme almıştır. Eseri telif ederken birçok kaynaktan istifade eden müellif eserindeki alıntı pasajları alışılmışın dışında bir yöntemle verir. Bu kaynaklar metin içerisinde eser ismi olarak değil de müellifin eserin mukaddimesindeki kaynaklar için belirlenen rumuzlarla (harfler) verilmektedir. Buna göre müellifin eserin mukaddimesinde zikrettiği eserler şunlardır: Kitâb-ı Buhârî(Sahîh-i Buhârî); Kitâb-ı Müslim(Sahîh-i Müslim); Kitâb-ı Dâvûd(Sünen-i Ebû Dâvûd); Kitâb-ı Tirmizî(Sünen-i Tirmizî); Kitâb-ı Nesâî(Sünen-i Nesâî); Kitâb-ı Muvatta(İmam Malik’in el-Muvatta adlı eseri); Kitâb-ı Câmiu’l-usûl(Mubarek b. Abdulkerim); Kıtâb-ı Rezîn b. Muaviye; Kitâb-ı İbn Mace(Sünen-i İbn Mace); Kitâb-ı Ahmed b. Hanbel; Kitâb-ı el-Müntekā(İbn Berekat Abdusselam b. Abdullah); İhyâu ulûmi'd-dîn; Meâlimü’t-tenzîe(Begāvî); el-Basît(Vâhidî); Nihâyetü’l-Beyân(Ebû Muhammed b. İsmâil); Risâle(Risâletü’l-Kuşeyriyye, Ebu’l-Kāsım Hevâzin el-Kuşeyrî); Kitâbu Beyâni’l-İ‘tikād(Ebû Bekir el-Behakī).
Eserin Konu Başlıkları 1-5. Takva, takvanın hakikati, havf ve haşyet ve Allah’tan korkanın/hâif alâmetleri, Allahın ve resulunun haklarının gereklilikleri, sır ve onun açığa çıkarılması, nasr/yardım ve sabır. 6-10. Kur’ân okuma, tedebbür-tefekkür-hüzün ve ağlamanın anlaşılması, tüm kararlarda Kur’âna başvurma, kura’n’ın anlaşılması, fıkıh öğrenme. 11-15. Sûfîlerin cahillerinin kötülenmesi (zemm-i cühhâl-i sûfiyye), pazar ehlinden uzak durma, sünneti yerine getirme, ehli sünnet itikadi üzerine olma, bidatlerden sakınma. 16-20. Hevâ ehli, kanaat, uzlet, uzlet âdâbı, hatalardan dolayı ağlama (pişman olma). 21-25. Helâl yeme, harama dokunmama, helâl giyinme, Allah'tan korkma, korkunun/havf’ın mertebeleri. 26-30. Değerdeki konumun(allah katındaki değerin), kıymet bilme, değerin/kıymetin halleri, gece namazı ve duası, oruç tutma ve orucun dereceleri. 31-35. Topluma muhalif olmama/hareket etmeme, liderlik taleb etmeme, halvet, insanlardan uzak durma, nefsi zelil görmek için seyehat etmek. 36-40. Meşayihin söz ve davranışları, gurur, tevazu, kibir, edeb. 41-45. Mütekebbir olanlar, mahlukata merhamet, çok gülme (ve zararları), hevf ve recâ, terk-i dünya. 46-50. (İbadetler: Oruç, namaz, abdest, gusül, namazın vakitleri, nafile namazlar, oruç-terâvih), temizlik, (mahlukata karşı edebli olma), tazarru, ilim. 51-55. Kötü âlimler, tevekkül, sehâ, fazileti fedâ etme/bezlül-fadl, haset ve cimriliğin kötülüğü. 56-60. Haset eden kimsenin alâmetleri, (kişinin) hali(ni) izhar etmesi, sırrı ifşa etme, riyâ, haya. 62-65. Rızık, yeryüzü ve insanın yaratılışı, tevekkül, kanaat, tüm mahlukattan ümidi kesme onlara teenüs etmeme, 66-70. Emr-i bi’l-ma’rûf nehy-i ani’l-münker, malayaniyi terketme, nefsi arındırma, halka nasihatte bulunma, kalbler 71-75. Çok yiyip içme, çok uyuma ve kötülüğü, çok konuşma, fısk ehlinin haram (sözlerini) dinleme 76-80. Kalbin hüznü ve bedenin hastalığı, salih amel, dua, fakirleri gözetme, 81-85. Zühd, malların en hayırlısı: ilim, uhuvvet, ilim ve amelde farklılık 86-90. Kötü âlimler, dünyanın şerefi, tevazu, ölüme hazırlık, ölümün hakikati 91-95. Dünyanın faniliği, halvet, helâl ve haramın açık olması (belirli olması), kalbin nefsi, tevbe ve tevbenin kısımları. [nasihatler]: 96-100. İhlâs, ihlâs ve iman, ihlâsın hakikati, iman (ve şartları), iman ve İslâm. 101-105. Kıyamet alâmetleri, yakin, istikamet, sabır, şükür. 106-110. Duanın en faziletlisi, hamd, cihadın en faziletlisi: Hevâya muhalefet, zulm, emanete ihanet etme, yalan söyleme, münafıklık alâmeti. 111-114. Zina, cömertlik, aklın yeri başdır, ilk yaratılan şey: Akl. Hâtime: İslâm dört rükun üzerine kurulmuştur: Sabır, yakin, cihad, adalet. Birinci Rükün: Sabır: 1-4. Şevk, şefkat, zihadet (zühd), terakkub. İkinci Rükün: Yakin: 1-4. Tebsira, fıtnat, te’vilü'l-hikme, ittibau's-sünne. Üçüncü Rükün: Cihad: 1-4. Emir bil-ma’rûf, nehiy anil-münker, (fi’l-mevatin) halk arasında doğruluk, fasıklardan uzak durma. Dördüncü Rükün: Adalet: 1-4. Derin anlayış, ilimde parlaklık/etkin, kanun koyucu/hikmet ortaya koyucu/uygulayıcı(şerâi‘i'l-hikem), yumuşaklık/hilim.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Genel