| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 414 |
| Eser Adı | Sohbetü'l-ebkâr |
| Eserin Anılan Diğer İsimleri | Nefhâtü’l-ezhâr der cevâb-ı sohbetü’l-ebrâr |
| Müellif Tam Künyesi | Muhammed Atâullah b. Yahyâ b. Pîr Ali |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Nev‘izâde Atâî |
| Yüzyıl (Hicri) | 11. |
| Yüzyıl (Miladi) | 17. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1045 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1635 |
| Dil | Türkçe |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Zühdü Bey |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00187 |
| Varak Numarası | 1b-128a vr. |
| Hattat-Müstensih | Zühdü Bey |
| Yazma İstinsah Tarih | 1035H |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Nazîre |
| Eserin Baskısı | haz. Muhammet Yelten, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1999. |
| Eserin Çevirisi: Türkçe | Nev’izâde Atayi Sohbetü’l-Ebkar, haz. Muhammet Yelten, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, 1999. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Tam adı Nefhâtü’l-ezhâr der Cevâb-ı Sohbetü’l-ebrâr olan bu eser Molla Câmî’nin Sohbetü’l-ebrâr’ına nazîre olarak kaleme alınmıştır. Eser müellifin Hamse adlı hacimli eseri içerisinde yer alır. Müellif konuları kırk sohbet ve her sohbetin akabinde yer alan kırk destân'dan oluşan bölümler içerisinde işler. Eserde ayrıca Nasreddin Hoca hikâyelerine de yer verilmiştir ve eser yaklaşık 3450/3460 beyitten oluşmaktadır. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1-5. Sohbet: Aşkın önemi, ibadetin hikmeti, ilim ve irfanın değeri, alçak gönüllülük, insanın ilim öğrenerek kötülükten uzaklaşması. 6-10. Sohbet: Tembellik, ölüm ve ruh, gençlere kötü niyetle yaklaşanlara öğütler, aklı kullanma, bahtın önemi. 11-15. Sohbet: Rüşvetin zararları, adalet, insanları değerlendirmede zekâ ve basiretin önemi, fazilet ve himmet, cömertlik. 16-20. Sohbet: Gerçek sevgi ve sadakat, yalancılık, güzel konuşmanın tesiri, aklın önemi, yardımlaşma. 21-25. Sohbet: Kadınlara düşkünlük, içkinin zararları, açgözlülük, kıskançlık ve cimrilik, sabır. 26-30. Sohbet: Zina, güler yüzlü olmak, kabalık, insanın diline hakim olması, cömertliğin fazileti. 31-35. Sohbet: Nefsin terbiyesi, samimiyet, güvenilir olmak, kahramanlık, şiir ve şairlik. 36-41. Sohbet: Kazaya rıza, edep, söze sadık olma, doğruluk ve hırsızlık, hafif meşrep delikanlılara nasihat, ihtiyar, düzenbaz kadınlara karşı dikkatli olmak. |
| Eserin Telif Tarihi | 1026H/1626M |
| Notlar | Süleymaniye Ktp., Zühdü Bey, nr. 00187, vr. 106b’de 3460 beyit; Kasîdecizâde, nr. 00401 vr. 139b’de ise 3483 beyit olduğu belirtilmiştir. Detaylı bilgi için bk. Emine Yeniterzi, “Anadolu Türk Edebiyatında Ahlâkî Mesneviler”, Türkiye Araştırmaları Dergisi, V/10 (2007), s. 433-468; Haluk İpekten “Nev‘îzâde Atâî” DİA, IV, 40-42. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |
