Telif

Mir’âtü’l-ahlâk

Yazar : Bostanzâde Bostanzâde Yahyâ Efendi

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 418
Eser Adı Mir’âtü’l-ahlâk
Müellif Tam Künyesi Yahyâ b. Muhammed b. Mustafa et-Tirevî
Müellif Bilinen Kısa Adı Bostanzâde; Bostanzâde Yahyâ Efendi
Yüzyıl (Hicri) 11.
Yüzyıl (Miladi) 17.
Vefat Tarihi Hicri 1049
Vefat Tarihi Miladi 1639
Dil Türkçe
Kütüphane Adı İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Türkçe Yazmalar
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 03537
Varak Numarası 1b-242b vr.
Hattat-Müstensih Müellif Hattı
Yazma İstinsah Tarih 10 Ramazan 1022H
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Yaklaşık on iki sayfalık bir mukaddimeyle esere başlayan müellifin eserini yirmi dört babdan oluşturur. Sultan I. Ahmed döneminde yazılan ve içerisinde I. Ahmed’e övgülerin de olduğu eserde müellif eserin yazılış amaçlarından biri olarak; âlimlere, salihlere, fazilet sahibi insanlara büyük hürmet eden bir sultanın çağında yaşamak olduğunu dile getirir. Eserde konular dinî-tasavvufî ve felsefî çerçevede işlenmiştir. Eser Osmanlıca Türkçe'siyle yazılmasına rağmen, başlıklar arasında Arapça, Farsça ahlâkî ve hikemî şiirler de vardır. Bunun dışında eserde Eflâtun, İbn Sînâ, Hüseyin Vâiz-i Kâşifî gibi ahlâk alanında yetkin ve etkin ünlü filozof ve bilginlerin sözlerine yer verilir. Eserde ahlâkî anlamda çeşitli âyet ve hadislere de çokça yer verilir. Ayrıca çeşitli "nazım", "kıt‘a", "beyit", "rubâî", "hikâyât" gibi başlıklar verilerek ilgili konu hakkında zengin birikim oluşturulmaya çalışılmıştır.
Eserin Konu Başlıkları Mukaddime 1-5. Bab: İbadet, sabır u şükür, şecaat, cidd ve cehd, rıza. 6-10. Bab: Vefa, ketm-i sır(sır saklama), sehâ, affetmek ve hilm, iffet. 11-15. Bab: Şevk ve muhabbet, haya ve tevazu, emanet ve sadâkat, rıfk ve şefkat, ulüvv-i himmet. 16-20. Bab: Teennî ve müşâvere, hilm, gayret, firâset, teyakkuz. 21-24. Bab: İğtinâm-ı fırsat, hazm, sohbet-i ahyâr, riâyet-i hukuk, salanât, vezâret ve tertîb-i hâdem ü haşem ü evlâd (tedbîr-i müdün ve tedbîr-i menzil). Hâtime: Mev‘iza ve nasihât.
Eserin Telif Tarihi 10 Ramazan 1022H/24 Ekim 1613M
Notlar Detaylı bilgi için bk. Nurgül Sucu, “Bostânzâde Yahyâ Efendi’nin Mir’âtü’l-Ahlâk Adlı Eseri” (International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume VI/2 (2011), s. 881-908.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Felsefî,Memzûc