Katalog Türü | Ahlak |
Eser Numarası | 418 |
Eser Adı | Mir’âtü’l-ahlâk |
Müellif Tam Künyesi | Yahyâ b. Muhammed b. Mustafa et-Tirevî |
Müellif Bilinen Kısa Adı | Bostanzâde; Bostanzâde Yahyâ Efendi |
Yüzyıl (Hicri) | 11. |
Yüzyıl (Miladi) | 17. |
Vefat Tarihi Hicri | 1049 |
Vefat Tarihi Miladi | 1639 |
Dil | Türkçe |
Kütüphane Adı | İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi |
Koleksiyon Adı | Türkçe Yazmalar |
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 03537 |
Varak Numarası | 1b-242b vr. |
Hattat-Müstensih | Müellif Hattı |
Yazma İstinsah Tarih | 10 Ramazan 1022H |
Eserin Türü | Telif |
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Yaklaşık on iki sayfalık bir mukaddimeyle esere başlayan müellifin eserini yirmi dört babdan oluşturur. Sultan I. Ahmed döneminde yazılan ve içerisinde I. Ahmed’e övgülerin de olduğu eserde müellif eserin yazılış amaçlarından biri olarak; âlimlere, salihlere, fazilet sahibi insanlara büyük hürmet eden bir sultanın çağında yaşamak olduğunu dile getirir. Eserde konular dinî-tasavvufî ve felsefî çerçevede işlenmiştir. Eser Osmanlıca Türkçe'siyle yazılmasına rağmen, başlıklar arasında Arapça, Farsça ahlâkî ve hikemî şiirler de vardır. Bunun dışında eserde Eflâtun, İbn Sînâ, Hüseyin Vâiz-i Kâşifî gibi ahlâk alanında yetkin ve etkin ünlü filozof ve bilginlerin sözlerine yer verilir. Eserde ahlâkî anlamda çeşitli âyet ve hadislere de çokça yer verilir. Ayrıca çeşitli "nazım", "kıt‘a", "beyit", "rubâî", "hikâyât" gibi başlıklar verilerek ilgili konu hakkında zengin birikim oluşturulmaya çalışılmıştır. |
Eserin Konu Başlıkları | Mukaddime 1-5. Bab: İbadet, sabır u şükür, şecaat, cidd ve cehd, rıza. 6-10. Bab: Vefa, ketm-i sır(sır saklama), sehâ, affetmek ve hilm, iffet. 11-15. Bab: Şevk ve muhabbet, haya ve tevazu, emanet ve sadâkat, rıfk ve şefkat, ulüvv-i himmet. 16-20. Bab: Teennî ve müşâvere, hilm, gayret, firâset, teyakkuz. 21-24. Bab: İğtinâm-ı fırsat, hazm, sohbet-i ahyâr, riâyet-i hukuk, salanât, vezâret ve tertîb-i hâdem ü haşem ü evlâd (tedbîr-i müdün ve tedbîr-i menzil). Hâtime: Mev‘iza ve nasihât. |
Eserin Telif Tarihi | 10 Ramazan 1022H/24 Ekim 1613M |
Notlar | Detaylı bilgi için bk. Nurgül Sucu, “Bostânzâde Yahyâ Efendi’nin Mir’âtü’l-Ahlâk Adlı Eseri” (International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume VI/2 (2011), s. 881-908. |
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Felsefî,Memzûc |