Katalog Türü | Ahlak |
Eser Numarası | 433 |
Eser Adı | Risâle fî makāmâti's-sâlikîn |
Müellif Tam Künyesi | Muhammed b. Ali el-Malatî el-Halvetî Mısrî |
Müellif Bilinen Kısa Adı | Niyâzî-i Mısrî |
Yüzyıl (Hicri) | 11. |
Yüzyıl (Miladi) | 17. |
Vefat Tarihi Hicri | 1105 |
Vefat Tarihi Miladi | 1695 |
Dil | Türkçe |
Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
Koleksiyon Adı | Reşid Efendi |
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00438 |
Varak Numarası | 214b-215a vr. |
Yazı Türü | Nesih |
Eserin Türü | Telif |
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Müellifin kaleme aldığı bu risâlede tarîkata sülûk etmiş sâlikin bu seyrinde erişeceği makamlar, nefsin mertebeleri üzerinden anlatılmakta ve sâlikin bu mertebelerde kendinî daha fazla gösteren ahlâkî hasletlerine yer verilmektedir. Buna göre Niyâzî-i Mısrî nefsin mertebelerinden bahsettiği esnada kullandığı "sıfatı" ibaresi ile kuldaki ahlâkî vasıfları hasretmektedir. Ayrıca risâlede dikkat çeken diğer bir husus da müellifin eserde yer verdiği "nâmı" ibaresi ile kişinin nefsinin mertebelerine göre dindeki konumunu belirtmesidir. Bunun dışında "seyri", "âlemi", "mahali", "hali", "vâridi", "nuru", "miftâhı", "maûnu", "makamı", "tavrı/etvâr" gibi başlıklar altında bu nefis mertebesiyle alâkalı hususlar zikredilmektedir. Eserde dikkat çeken diğer bir husus ise kelimelerin harfleri bitişik yazılmayıp bir biririne yakın olmakla birlikte tek tek ayrı şekilde yazılmış olmasıdır. Ancak nefis mertebeleri, vasıfları şöyledir: Meselâ nefs-i levvâme mertebesinde kulun sıfatı isyan, ucub; dindeki konumu necmü'd-dîn; seyri lillâh, âlemi berzâh; mahalli kalb, hali muhabbet, vâridi tarîkat, nûru ahmer/kırmızı; miftâhı Allah, maûnu nekıye/saflık; makamı üçüncü ve tavrı üçüncü olarak belirtilmektedir. |
Eserin Konu Başlıkları | 1-3. Nefs-i emmare: Sıfatı: Kibir, haset ve fısk; nefs-i levvâme: [Sıfatı]: İsyân, ucub; nefs-i mülhime: Sıfatı: Sehâvet, tevâzu, tevbe. 4-7. Nefs-i mütmainne: Sıfatı: Kerem, ibadet ve tevekkül; nefs-i râziye: Sıfatı: Keramet, ihlâs ve verâ; nefs-i merzıyye: Sıfatı: Hüsn-i huluk/güzel ahlâk, fikir, safâ; nefs-i kâmile: Sıfatı: Allah’ın ahlâkıyla ahlâklanmak ve onun sıfatlarıyla muttasıf olma. |
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |