| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 434 |
| Eser Adı | Seyr ve sülûk ilâ mâliki’l-mülûk |
| Müellif Tam Künyesi | Kāsım b. Sadullah el-Halebî el-Hânî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Kāsım el-Hânî |
| Yüzyıl (Hicri) | 11. |
| Yüzyıl (Miladi) | 17. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1109 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1697 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Hasib Efendi |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00238 |
| Varak Numarası | 8a-132a vr. |
| Hattat-Müstensih | Ahmed -Hüsreviyye Camii imamı- |
| Yazma Kayıt Yeri | Haleb |
| Yazma İstinsah Tarih | 1076H |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | thk. Saîd Abdülfettah, Kahire: Mektebetü’s-Sekâfeti’d-Diniyye, 2002. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Müellif eserinde, enbiyanın ve salihlerin ahlâkından en doğru yola girmenin/sülûk keyfiyetinden bahsederek sâlik için bu yolda gerekli birtakım önemli hususları tasavvufî açıdan işlemektedir. Bunlar nefsin emmâreden râziye ve merziyyeye kadar ki seyrinden, tıbb-ı ruhânîden, saâdetten, dünya ve onun lezzetlerinin kötülüğünden, nefsin kuvvelerinden, ahlâkî vasıflardan vb. oluşan tasavvufî ahlâk konularıdır. Müellif mukaddimeye başlamadan önce konuya giriş sadedinde yaklaşık beş varak çeşitli açıklamalar yapmıştır. Girişte müellif eserde açıkladığı şeyleri şöyle sıralar: Sülûkun keyfiyyeti; sâlikin ve yola sülûk ettirenlerin halleri; sâlik'in yolunu katederken ve tahkike ulaşmasında ihtiyacı olan şeyler vb. Eser bir mukaddime on bab ve bir hâtimeden müteşekkildir. Nefis ve mertebelerinin anlatıldığı ve bunlar üzerinden ahlâkî hallerin işlendiği; sâlikin seyrinde uyması gereken bazı ahlâkî kuralların zikredildiği ve yaşadığı hallerinin anlatıldığı tasavvufî-ahlâk eseridir. Ayrıca eserde çokça âyet ve hadisle sûfîlerin sözlerine yer verilmiş, konuların daha iyi anlaşılması babında şiirlerle de zenginleştirilmiştir. |
| Eserin Konu Başlıkları | Mukaddime: Tahkik ehlinin (kullandığı) ve burada (eserde) anlatılmaya ihtiyaç duyulaçak bazı terimlerinin tarifi (bu bölümde çeşitli tasavvufî-ahlâkî terimler izah edilmektedir): 1-5. Tasavvuf; şeriat; tarîkat; tıbb-ı rûhânî; sülûka erdiren mürşid. 6-10. Murakabe; müşahede; şühûd; tecellî: Esmanın tecellisi, sıfatların tecellisi, fiillerin tecellisi. 11-15. Şevk; muhabbet; hal; ilme'l-yakīn, ayne'l-yakīn, hakke'l-yakīn; şath. 16-20. Sır; melekût; ehadiyyet mertebesi; …; tabiat. 21-25. Kulluk; tıms; fena; beka; kabz ve bast. 26-30. Gadab; hıkd; haset; kibir; ucub; gurur. 31-35. Riya; câh; hamûl(câhın zıddı); ihlâs; kimyâ-yı saâdet. 36-40. Kimyâ-yı avâm; kimyâ-yı havâss; hicap; cem‘; cem‘ü'l-cem‘. 41-45. Fark; kevn; tecrîd; …; tevali‘. 46-50. Tahâret: Tâhirü'z-zâhir, tâhirü'l-bâtın, tâhirü's-sır; alâniyyet; himmet; zıll; şehevî nefs; nâtık nefs vb. 1. Bab: Dünya ve onun lezzetlerinin kötülüğü. 2. Bab: Bu yola/tarîkat sülûk'a teşvik ve o (yol)un fazileti, kemâle ulaşmaktan alıkoyan kötü vasıflar ve kemâle ulaştıran övülen/güzel vasıflar. 3. Bab: Kul ile Allah arasındaki perde ve onu yırtıp kaldırmak için ihtiyaç duyulan şeyler; latif-i insanî, tevbe, inayet, engelleyici sebeplerden tecerrüd etme ve bunun için gerekli diğer şeyler. 4. Bab: Nefs-i emmâre (kötülüğü emreden nefis) izahı ve onun: seyrinin, âleminin, mahallinin ve halinin, ondan vârid olanların, vasıflarının, çirkinliklerinin, ondan kurtulmanın ve levvâme (denen) ikinci nefse nasıl ilerlenileceğinin keyfiyetinin izahı. 5. Bab: Nefs-i levvâmenin izahı ve onun güzellik ve çirkinlikleri, vasıfları. 6. Bab: Nefs-i mülhimenin izahı ve onun hayır, şerr ve güzel sıfatlar arasında biraraya getirdiği şeyler. 7. Bab: Nefs-i mütmainne ve kendisinden daha aşağı olan nefislere nispeten onun yetkinlik açısından içerdiği şeyler. 8. Bab: Nefs-i râziyenin izahı ve onun güzellikleri. 9. Bab: Nefs-i merzıyyenin izahı ve onun acaiplikleri. 10. Bab: Nefs-i kâmilenin izahı, onun kurbu ve kulluğu. Hâtime: Mürşidin, onun vasıfları ve hallerinin izahı: Bu bölümde bu başlık dışında şunlar yer almaktadır: 1-5-… Mürşid bu vasıflar ve hallerle kimin irşâda uygun olup olmadığını bilmesi, kabul gören müridin vasıflarının izahı, şeytanın kapıları/medâhil izahı, ve onun ortaya çıkış şekilleri, şeytan her bir makam ehli için nasıl zuhur eder/ortaya çıkar vb. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |
