| Notlar | Eserin nispeti hakkında: Süleymaniye Ktp., Hamidiye, nr. 00389’da (vr. 60b-62b) yer alan bu eserin Şeyhülislâm Feyzullah Efendi’ye nispeti hatalıdır. Eserde yer alan metin ile Cürcânî’nin “الرسالة القدسية في شرح القصيدة المنسوبة إلى أبي علي ابن سينا” adlı eserinde zikredilen metin tamamen aynıdır. Ayrıca risale hakkında yapılan çalışmalarda Feyzullah Efendi’ye nispetin yapıldığı ve bunun kaynak gösterildiği tek nüsha da Hamidiye (nr. 00389) nüshadır. Nitekim ilgili nüshada bu nispetin sıhhatine dair herhangi bir işarete rastlanılmamıştır. Eserin Feyzullah Efendi’ye nispeti, aynı mecmua içerisinde (63a-65b) yer alan ve ilgili risâleden sonra gelen Abdullah Paşa b. Mustafa b. Muhammed Köprülüzâde adlı müellife ait olduğu belirtilen “Şerhu’l-kasîdeti’l-ayniyye li’bn Sînâ” adlı risalenin ferâğ kaydında zikredilen bir ibareye dayandırılmaktadır. Ferâğ kaydında ise şöyle ifade edilmektedir: “اول شارح القصيدة شيخ الإسلام فيض الله افندى وثانيهما داماده وزير الأعظم المعروف بكوبريلي عبد الله باشا”. Müstensihin ifadesine göre vr. 60b-65b arasında verilen iki risâleden ilki Feyzullah Efendi’ye, ikincisi ise Abdullah Paşa’ya nispet edilmektedir. Ancak Cürcânî’nin "الرسالة القدسية في شرح القصيدة المنسوبة إلى أبي علي ابن سينا" adlı eseri hakkında birçok nüsha arasında tahkik ve inceleme çalışması yapan M. Faruk Çifçi’nin çalışmasında verilen Cürcânî metni ve Hamidiye, nr. 00389 (vr. 60b-62b) nüshaları arasındaki Feyzullah Efendiye nispet edilen metinlerin-birkaç kelimede farklılık olmakla birlikte- tamamı aynı metindir. Bu iki metnin ilgili ilk kısımları ise şöyledir: Cürcânî’nin eserinin girişi: أوله: "هبطت " أي: نزلت. وإنما لم يقل نزلت لأن الخطاب للنفوس الناطقة المذكورة في القرآن بما اشتق من الهبوط بقوله تعالى: "قلنا اهبطوا" "إليك": بخاطب المشاهد المحسوس المتصف بالحياة والحس والحركة...." Detaylı bilgi için bk. M. Faruk Çifçi, “Seyyid Şerîf Cürcânî’nin er-Risâletü’l-kudsiyye fî Şerḥi’l-kaṣîdeti’l-mensûbe ilâ Ebi Alî b. Sînâ Adlı Eseri”, Hikmet Yurdu Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, VIII/15, (2015/1) [s. 171- 199] s. 189. Hamidiye, nr. 00389’deki (vr. 60b) nüshanın girişi: أوله: "هبط اليك من المكان الارفع ورقاء ذات تغزّز وتمتّع "هبطت " اى: نزلت. وانّما لم يقل نزلت لانّ المراد [الخطاب] للنفوس الناطقة لما [المذكورة في القرآن بما] اشتق من الهبوط لقوله [بقوله] تعالى: "قلنا اهبطوا + جميعا" "اليك": بخاطب [المشاهد المحسوس] المحسوس المشاهد المتصف بالحيوة [بالحياة] والحس والحركة...." Bazı kelimelerin “[…]” şeklinde köşeli parantez içerisinde verilmesi ibarelerin Çifçi’nin tahkikinde yer alan şeklini göstermektedir. Sonuç olarak Kasîde-i Ayniyye şerhleri arasında Feyzullah Efendi’ye nispet edilen ve tek nüsha olarak verilen Hamidiye nüshasının esasında Seyyid Şerîf el-Cürcânî’nin şerhi olduğu anlaşılmıştır. Ancak bu nüshanın Cürcâni’ye nispeti belirlenmekle birlikte bu, Feyzullah Efendi’nin Kasîdetü’l-Ayniyye’ye şerh yazmadığı anlamına gelmemelidir. Dolayısıyla müstensihin bu nispetteki hatasını dikkate almak gerekir. Ancak Feyzullah Efendi’nin -her ne kadar onun şerhine ulaşamasak da- ilgili esere dair şerhinin olması da mümkündür. |
