| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser Muhyiddin Muhammed b. Pir Ali el-Hanefî el-Birgivî’nin (ö. 981/1573) et-Tarîkatü’l-Muhammediyye ve Sîretü’l-Ahmediyye adlı eserinin tam şerhidir. Müellif eserinin girişinde Birgivî'nin bu eserinin gözleri kendisine çeken birtakım yüce faydaları ve zihnin kulağına hoş gelen latif adetinin/avaidleri içerdiğini, bundan dolayı muhakkikinin bakışlarını çeken ve müdakkikinin düşüncelerini değiştiren bir özellikte olup; meşhur âlimlerin onun öğretimiyle ilgilenmekte, fazilet sahibi kimseler de onun araştırılmasını sürdürmekte olduğunu belirtmektedir. Bir ara onun mütalaası ile meşgul olduğunu; konferans ve müzakerelerine katıldığını ifade ederek kendisinin de buna övülen birçok kitabın içeriğinden süzülmüş bir şeyler eklemek istediğini, ancak durumunun eksikliğinden dolayı bunu yapmakta tereddüd ettiğini ifade etmektedir. Ancak müellif sözlerinin devamında ifade ettiği gibi bundan seneler sonra büyük bir fırsat yakalamış ve bu eseri telif etmiştir. Eserin hâtime kısmında müellif tarafından telif tarihi ve yeri net olarak verilmiştir. Buna göre eserin telifi 18 Zilhicce 1124 tarihinde öğle vaktinde Kayseri'de son bulmuştur. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1. Bab: Kitâb(Kur'an-ı Kerîm) ve sünnete sarılma: 1. Fasl: İ‘tisam: 1. Nev‘: Kitâb’a sarılmak, 2. Nev‘: Sünnete sarılmak. 2. Fasl: Bid‘atin izahı [ve zararları, bid‘atler]. 3. Fasl: İktisad-ı amel [amelde itidal üzerine olmak] 2. Bab: [Şerîat-i Muhammediye'de] önemli hususlar. 1. Fasl: Ehl-i sünnet ve'l-cemaat itikadı üzerine inancı tashih etme [Maturidiyye akaidi]. 2. Fasl: Kendisiyle amel edilmesi gerek ilimler: 1. Nev‘: Emredilenler: Farz-ı ayn ve farz-ı kifaye olanlar: Tefsir, hadis, fıkıh. 2. Nev‘: Öğrenilmesi yasaklanan ilimler/faydasız ilimler: Kelam, ilm-i nücûm, cedel ve münazara. 3. Nev‘: Faydalı ilimlerden mendub olanlar: Tıp ilmi. 3. Fasl: Takva: 1. Nev‘: Takvanın fazileti. 2. Nev‘: Takvanın izahı. 3. Nev‘: [Takva hakkında sözün özü]: Riya ve onunla ilgili hükümler, riya ve ihlâs, ahlâk-ı zemime, riyanın tedavisi vb. 1-4. Sınıf: Kalbin kerih gördükleri ve onun afatleri: mizacın izahı, kaynağı, kötü olduğunda tedavisi ve iyi olduğunda ise muhafazası, ahlâk, dilin afetleri: dili korumanın zorunluluğu ve onun afetleri, kulağın afetleri, gözün afetleri. 5-9. Sınıf: Elin afetleri, karnın afetleri, cinsel uzvun afetleri, ayakların afeti, belirli bir organa has olmaksızın bedenin afetleri. 3. Bab: Takva ve vera‘dan olan ve takvadan olmadığı halde ondan zannedilen bazı durumların izahı. 1. Fasl: Temizlik ve pislik durumlarında [aşırı] titiz davranma. 1. Nev‘: Temizlik durumlarında [aşırı] titiz [olmanın gereksizliği]: 1-2. Sınıf: [Bu konuda] Hz. Peygamber ve ashaptan varid olanlar, Hanefî imamlarımızdan varid olanlar. 2. Nev‘: Vesvesin kötülüğü ve afetleri. 3. Nev‘: Vesvesenin tedâvisi. 4. Nev‘: Fukahânın taharet hususundaki ihtilafları ve Hanefîler’e göre (bu konudaki) genel ilkeler. 2. Fasl: Verâ ve vazife ehlinin yemeğinden sakınmak. 3. Fasl: Sonradan ortaya çıkan bazı yanlış hususlar. |
