Katalog Türü | Ahlak |
Eser Numarası | 448 |
Eser Adı | Mürşidü's-sâlikîn |
Müellif Tam Künyesi | Mustafa b. Muhammed Turhal Şeyhi et-Tokatî |
Müellif Bilinen Kısa Adı | Turhal Şeyhi |
Yüzyıl (Hicri) | 12. |
Yüzyıl (Miladi) | 18. |
Vefat Tarihi Hicri | 1130 |
Vefat Tarihi Miladi | 1718 |
Dil | Türkçe |
Kütüphane Adı | Beyazıd Devlet Kütüphanesi |
Koleksiyon Adı | Beyazıd |
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 08005 |
Varak Numarası | 17b-35a vr. |
Yazı Türü | Talik |
Eserin Türü | Telif |
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Genelde tarîkat âdâbını, özelde ise Nakşibendî tarîkatının edep ve erkânını konu edinen bir eserdir. Eser tarîkata sülûk eden müridana yol göstermesi için kaleme alınmıştır. Müellifin eserinin girişinde, "…Bu risâlemde tarîka sülûk içün bir nebze beyan eyledim hatta sülûkünde kusur etmeyüb maksudlarına tarîk âsân ile vâsıl olub duaya sebeb eyledim. …" şeklindeki ifadeleri eserin telif amacını daha net açıklamaktadır. Eserini bir mukaddime, bir hâtime ve dört maksad üzerine tertip eylediğini belirten müellif mukaddime kısmında âlemlerin Rabbi’ne sülûkün on bir şartı olduğunu ve bunları bu bölümde anlattığını ifade etmektedir. Maksad bölümlerinde ise tarîkat âdâbı konularına değinmiştir. Eserin hâtime kısmında ise müellif eser hakkındaki ilginç anekdotlara yer vermektedir. Kendisine murakabe esnasında birtakım hallerin zuhûr ettiğini Hz. Peygamber'in gelip Nakşibendiyye tarîkatı hakkında bir risâle kaleme almasını emrettiğini, onun bu emri üzerine bu eseri yazdığını ve onu Hz. Peygamber’e sunduğunu belirtir. Müellifin hayatı ve eserleri hakkında yaptığı çalışmasında Sare Yıldız, eserin telifi hakkında yukarıdaki açıklamalara ek olarak şunları ifade eder: "… Peygamberimiz ona: "Ya Şeyh! Bana tarîkat-ı Nakşibendiyye’ye ait bir risâle yaz" der. Bu sebeple eser bitince Kadir Gecesi’nde murâkabe vaktinde Peygamberimize takdim eder. Bu risâle altı gün Peygamberimiz’in yanında kalır. Risâle altı sahifesi yanmış olarak geri verilir. Allah Rasulû, Mustafa Efendi’ye hitaben; "Ya Şeyh! Geri kalan evraklar İmam-ı Gazzâlî’nin (ö. 505/1111) İhyâü ulûmi’d-dîn kitabına uygundur" diyerek eserin Ehl-i sünnet akîdesine uygun olduğunu belirtir…" |
Eserin Konu Başlıkları | Mukaddime: [Şartlar]: Bu şartlar en üst çerçevede "itikadî", "teabbüdî/ibadet" ve "ahlâkî" şeklinde sınıflandırlabilir. [Maksadlar] 1. Maksad: Zikir [zikir âdâbı]. 2. Maksad: İstenilen şeyin zikirle gerçekleşmediği takdirde asıl maksada ulaştıracak, birkaç şey: Az yeme, az konuşma, az uyuma, müridin şeyhiyle olan ilişkisi, uzlet. 3. Maksad: Nefsin ve ruhun halleri. 4. Maksad: Mücahede ve tecelliyat. Hâtime. |
Notlar | Detaylı bilgi için bk. Sare Yıldız, Turhallı Mustafa Efendi’nin Hayatı, Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı, (yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi SBE, 2006, s. 50-51. |
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |