Telif

Mürşidü's-sâlikîn

Yazar : Turhal Şeyhi

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 448
Eser Adı Mürşidü's-sâlikîn
Müellif Tam Künyesi Mustafa b. Muhammed Turhal Şeyhi et-Tokatî
Müellif Bilinen Kısa Adı Turhal Şeyhi
Yüzyıl (Hicri) 12.
Yüzyıl (Miladi) 18.
Vefat Tarihi Hicri 1130
Vefat Tarihi Miladi 1718
Dil Türkçe
Kütüphane Adı Beyazıd Devlet Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Beyazıd
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 08005
Varak Numarası 17b-35a vr.
Yazı Türü Talik
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Genelde tarîkat âdâbını, özelde ise Nakşibendî tarîkatının edep ve erkânını konu edinen bir eserdir. Eser tarîkata sülûk eden müridana yol göstermesi için kaleme alınmıştır. Müellifin eserinin girişinde, "…Bu risâlemde tarîka sülûk içün bir nebze beyan eyledim hatta sülûkünde kusur etmeyüb maksudlarına tarîk âsân ile vâsıl olub duaya sebeb eyledim. …" şeklindeki ifadeleri eserin telif amacını daha net açıklamaktadır. Eserini bir mukaddime, bir hâtime ve dört maksad üzerine tertip eylediğini belirten müellif mukaddime kısmında âlemlerin Rabbi’ne sülûkün on bir şartı olduğunu ve bunları bu bölümde anlattığını ifade etmektedir. Maksad bölümlerinde ise tarîkat âdâbı konularına değinmiştir. Eserin hâtime kısmında ise müellif eser hakkındaki ilginç anekdotlara yer vermektedir. Kendisine murakabe esnasında birtakım hallerin zuhûr ettiğini Hz. Peygamber'in gelip Nakşibendiyye tarîkatı hakkında bir risâle kaleme almasını emrettiğini, onun bu emri üzerine bu eseri yazdığını ve onu Hz. Peygamber’e sunduğunu belirtir. Müellifin hayatı ve eserleri hakkında yaptığı çalışmasında Sare Yıldız, eserin telifi hakkında yukarıdaki açıklamalara ek olarak şunları ifade eder: "… Peygamberimiz ona: "Ya Şeyh! Bana tarîkat-ı Nakşibendiyye’ye ait bir risâle yaz" der. Bu sebeple eser bitince Kadir Gecesi’nde murâkabe vaktinde Peygamberimize takdim eder. Bu risâle altı gün Peygamberimiz’in yanında kalır. Risâle altı sahifesi yanmış olarak geri verilir. Allah Rasulû, Mustafa Efendi’ye hitaben; "Ya Şeyh! Geri kalan evraklar İmam-ı Gazzâlî’nin (ö. 505/1111) İhyâü ulûmi’d-dîn kitabına uygundur" diyerek eserin Ehl-i sünnet akîdesine uygun olduğunu belirtir…"
Eserin Konu Başlıkları Mukaddime: [Şartlar]: Bu şartlar en üst çerçevede "itikadî", "teabbüdî/ibadet" ve "ahlâkî" şeklinde sınıflandırlabilir. [Maksadlar] 1. Maksad: Zikir [zikir âdâbı]. 2. Maksad: İstenilen şeyin zikirle gerçekleşmediği takdirde asıl maksada ulaştıracak, birkaç şey: Az yeme, az konuşma, az uyuma, müridin şeyhiyle olan ilişkisi, uzlet. 3. Maksad: Nefsin ve ruhun halleri. 4. Maksad: Mücahede ve tecelliyat. Hâtime.
Notlar Detaylı bilgi için bk. Sare Yıldız, Turhallı Mustafa Efendi’nin Hayatı, Eserleri ve Tasavvuf Anlayışı, (yüksek lisans tezi), Ankara Üniversitesi SBE, 2006, s. 50-51.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk