| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eserin girişinde yer alan açıklamalara göre, müellifin özellikle Mevlânâ Hüseyin Kâşifî'nin eserlerinden çokça istifade ederek kendi üslûbunda genişletme yoluyla meydana getirdiği bu eser, Sultan III. Ahmed Han'a takdim edilmiştir. Kâşifî dışında diğer ahlâk kitaplarından da istifade edilmiştir. Her ne kadar eser Kâşifî’nin Ahlâk-ı Muhsinî adlı eserinin özeti mahiyetinde olsa da müellif eserinin 3. ve 4. sayfalarındaki şiirinde istifade ettiği eserlere yer vermiştir. Buna göre istifade edilen bu eserler ve müellifler şunlardır: Ahlâk-ı Nâsırî, Ahlâk-ı Celâlî, Es’âdî, Kâşifî (Ahlâk-ı Muhsinî), Âmidî. Kırk babtan müteşekkil eserde beyit, mısra, kıt‘a vb. nazım türleri çokça zikredilmiştir. Ayrıca her babın sonunda da beyit ve kıt‘aya yer verilmiştir. Eser felsefî ahlâk türü eserleri içeriğine sahiptir. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1-5. Bab: İbâdet, ihlâs, dua, şükür, sabır. 6-10. Bab: Rızâ, tevekkül, haya, iffet, edeb. 11-15. Bab: Ulüvv-i himmet, azm, cidd ü cehd, sebât, adâlet. 16-20. Bab: Afv, hilim, hulk u rıfk, şefkat, hayrât. 21-25. Bab: Sehâvet ü ihsân, tevâzu, emânet, ahde vefâ, sadâkat. 26-30. Bab: İncâh-ı hâcât, teennî ve teemmül, meşveret, hazm, şecâat. 31-35. Bab: Gayret, siyâset, teyakkûz, firâset, kitmân-ı esrâr 36-40. Bab: İgtinâm-ı fırsat, riâyet-i hukuk, sohbet-i ahyâr, def‘-i eşrâr, tertîb-i hâdem ü haşem. |
