Şerh

el-Hadîkatü'n-nediyye fî şerhi't-tarîkati'l-muhammediyye

Yazar : en-Nablusî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 461
Eser Adı el-Hadîkatü'n-nediyye fî şerhi't-tarîkati'l-muhammediyye
Müellif Tam Künyesi Abdülganî b. İsmâil b. Abdülganî ed-Dımaşkī en-Nablusî
Müellif Bilinen Kısa Adı en-Nablusî
Yüzyıl (Hicri) 12.
Yüzyıl (Miladi) 18.
Vefat Tarihi Hicri 1143
Vefat Tarihi Miladi 1731
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Beşir Ağa
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00086
Varak Numarası 1b-532b vr.
Hattat-Müstensih İbrâhim el-Aclûn
Yazma İstinsah Tarih 1141H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Şerh
Eserin Baskısı I-II, İstanbul: Matbaa-i Amire, 1290.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eser Muhyiddin Muhammed b. Pir Ali el-Hanefî el-Birgivî'nin (ö. 981/1573) et-Tarîkatü’l-Muhammediyye ve Sîretü’l-Ahmediyye adlı eserinin şerhidir. Müellif eserin girişinde Birgivî ve onun hayatı, babası ve kısa eğitim hayatı ile bazı eserleri hakkında açıklamalarda bulunmaktadır. Sonrasında ise onun şerhettiği bu kitabın latif, şerefli bir telif, zahitlik makamları ile ilgili bazı fıkhî meseleleri içeren, bazı ilmî faydalar ile itikadî kısımları bir araya getiren bir kitap olduğunu ifade etmektedir. Daha sonra ise kitap hakkındaki açıklamalarına devam etmiş ve eserin şerhini yapması için bazı dost ve kardeşlerin kendisini davet ettiklerini belirtmiştir. Müellif bu eserin ibarelerini ortaya çıkaran/açıklayan ve işaretlerini anlamakta güçlük çekenler tarafından sorunlu olanları açıklığı kavuşturan bir şerh ortaya koymakta başarılı olayamacağını ve dolayısıyla ilkeleri ihtisar eden, anlamları derleyen özelliğe sahip, kemâl ehlinin kalplerinin güzelliklerine çeken/götüren bir şerhe başladığını ifade etmektedir. Eserin metnin şerhi belirli cümle ve pasajlar şeklinde şerhedilmeyip kelime ve terkiplerin şerhi şeklindedir. Bir başka ifadeyle eser "kāle-ekūlü" tarzında bir şerh olmayıp metni kelime kelime açıklayan bir şerhtir. Eser et-Tarîkatü’l-Muhammediyye metninin "tercümesi" olması dolayısıyla içerik olarak Birgivî’nin metni esas alınmıştır.
Eserin Konu Başlıkları [Mukaddime] 1. Bab: Kitâb(Kur'an-ı Kerîm) ve sünnete sarılma: 1. Fasl: İ‘tisam: 1. Nev‘: Kitâb’a sarılmak, 2. Nev‘: Sünnete sarılmak. 2. Fasl: Bid‘atin izahı [ve zararları, bid‘atler]. 3. Fasl: İktisad-ı amel [amelde itidal üzerine olmak] 2. Bab: [Şerîat-i Muhammediye'de] önemli hususlar. 1. Fasl: Ehl-i sünnet ve'l-cemaat itikadı üzerine inancı tashih etme [Maturidiyye akaidi]. 2. Fasl: Kendisiyle amel edilmesi gerek ilimler: 1. Nev‘: Emredilenler: Farz-ı ayn ve farz-ı kifaye olanlar: Tefsir, hadis, fıkıh. 2. Nev‘: Öğrenilmesi yasaklanan ilimler/faydasız ilimler: Kelam, ilm-i nücûm, cedel ve münazara. 3. Nev‘: Faydalı ilimlerden mendub olanlar: Tıp ilmi. 3. Fasl: Takva: 1. Nev‘: Takvanın fazileti. 2. Nev‘: Takvanın izahı. 3. Nev‘: [Takva hakkında sözün özü]: Riya ve onunla ilgili hükümler, riya ve ihlâs, ahlâk-ı zemime, riyanın tedavisi vb. 1-4. Sınıf: Kalbin kerih gördükleri ve onun afatleri: mizacın izahı, kaynağı, kötü olduğunda tedavisi ve iyi olduğunda ise muhafazası, ahlâk, dilin afetleri: dili korumanın zorunluluğu ve onun afetleri, kulağın afetleri, gözün afetleri. 5-9. Sınıf: Elin afetleri, karnın afetleri, cinsel uzvun afetleri, ayakların afeti, belirli bir organa has olmaksızın bedenin afetleri. 3. Bab: Takva ve vera‘dan olan ve takvadan olmadığı halde ondan zannedilen bazı durumların izahı. 1. Fasl: Temizlik ve pislik durumlarında [aşırı] titiz davranma. 1. Nev‘: Temizlik durumlarında [aşırı] titiz [olmanın gereksizliği]: 1-2. Sınıf: [Bu konuda] Hz. Peygamber ve ashaptan varid olanlar, Hanefî imamlarımızdan varid olanlar. 2. Nev‘: Vesvesin kötülüğü ve afetleri. 3. Nev‘: Vesvesenin tedâvisi. 4. Nev‘: Fukahânın taharet hususundaki ihtilafları ve Hanefîler’e göre (bu konudaki) genel ilkeler. 2. Fasl: Verâ ve vazife ehlinin yemeğinden sakınmak. 3. Fasl: Sonradan ortaya çıkan bazı yanlış hususlar.
Eserin Telif Tarihi 5 Cemaziyelula 1090H (Başlangıç)-16 Recep 1093H (Bitiş)
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk