| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 481 |
| Eser Adı | Cevâhirü'l-hikem |
| Müellif Tam Künyesi | Urfalı Ömer Nüzhet Efendi |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Nüzhet; Ömer Nüzhet; Urfalı Ömer |
| Yüzyıl (Hicri) | 12. |
| Yüzyıl (Miladi) | 18. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1192 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1778 |
| Dil | Farsça |
| Kütüphane Adı | Topkapı Sarayı Müzesi |
| Koleksiyon Adı | Hazine Kitaplığı |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00369 |
| Varak Numarası | 125 vr. |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Tercüme |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser Merzübân b. Rüstem’in Marzübânnâme adlı eserinin Türkçe tercümesidir. Eserde çeşitli hikmetli hikâyelerden hareketle nasihatlere yer verilmektedir. Anlatılar hayvanlar üzerinden verilmektedir. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1-5. Bab: Eşeğe binen çakalın hikâyesi, yüce melikin hikâyesi ve oğullarına vasiyeti, Melih Ardaşir ve âlim Mihranbih’in hikâyesi, şeytan Gavpay ve âlim Nikdin’in hikâyesi, dasitân-ı dazime hikâyesi. 6-10. Bab: Zirek ve Riruy hikâyesi, aslan ve fillerin hikâyesi, deveyle aslanın hikâyesi, keklikle tavşanın hikâyesi, ömrün, devletin arttırılması, dost ve düşmanla geçim, hâtime. |
| Notlar | “Eser, İran’ın kuzey bölgesinde, İran kaynaklarının Taberistan diye gösterdikleri Mâzenderân bölgesinde hüküm süren eski Bâvend sülâlesi hükümdarlarından Marzübân b. Rüstem’e aittir. X. yüzyılın sonlarında Taberistan’ın yerli halk dili ile yazıldığı sanılan bu eserin asıl nüshası günümüze kadar gelememiştir. Ancak eserin XIII. yüzyıl edebî İran diline aktarılmış iki ayrı metni bilinmektedir. Bunlardan birinin yazarı Sâdeddin el-Varavinî’dir. Sâdeddin el-Varavinî aslında yenileştirerek kaleme aldığı kendi eserini Özbek b. Muhammed el-Deniz’in veziri ve 1210-1225 yılları arasında Azarbeycan Atabeyi olan Ebü’l-Kāsım Rebîbüddin’e ithaf etmiştir. Merzübânnâme’nin aslının eski Parsî, Taberistanın yerli halk diliyle yazılmış olduğunu Varavinî’nin bu eserindeki ön sözden öğrenmekteyiz.” Detaylı bilgi için bk. Zeynep Korkmaz, “Marzuban-nâme Tercümesi”, Ankara: Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Yayınları, 1973), s. 67; Detaylı bilgi için bk. Resul Özavşar, Marzubannâme Tercümesi Metin, Çeviri, Art Zamanlı Anlam Değişmeleri, Dizin, ((yüksek lisans tezi), 2009, Dicle Üniversitesi, SBE. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |
