| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 486 |
| Eser Adı | Tercüme-i mürşidü’l-müteehhilîn |
| Müellif Tam Künyesi | Müstakimzâde Süleyman b. Muhammed Emîn |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Müstakimzâde |
| Yüzyıl (Hicri) | 12. |
| Yüzyıl (Miladi) | 18. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1202 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1787 |
| Dil | Türkçe |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Pertev Paşa |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00625-036 |
| Varak Numarası | 255b-281a vr. |
| Yazı Türü | Tercüme |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser Kutbüddinzâde el-İznikî’nin (Muhyiddin Muhammed b. Kutbüddin el-İznikî (ö. 885/1480) Mürşidü’l-müteehhilîn adlı Arapça eserinin Türkçe tercümesidir. Ayrıca Süleymaniye Ktp., Pertev Paşa nr. 00625-036'daki nüshaya göre eser aynı zamanda Şerh-i Mürşidü’l-müteehhilîn olarak zikredilmektedir. Ancak müellif eserinden sadece "tercüme" olarak bahsetmektedir. Eserin tercümesine müellifin girişte ifade ettiği üzere hicrî 1169 yılının şevval ayının sonlarında başlanmış ve aynı yılın zilkade ayında bu tercüme son bulmuştur. Bu eseri seçkin dostu Hattat Tahir İbrâhim için tercüme eden müellif onu "dönemin avamının diliyle/ibaresiyle" kaleme aldığını belirterek adeta eserinden herkesin istifade etmesini istemektedir. Ayrıca eseri "hayır niyetiyle" tercüme ettiğini de özellikle belirtmektedir. Müellif İznikî’nin eserinde yer verdiği mukaddime kısmını atlayarak kendi kısa girişinden hemen sonra "birinci fasıl"ın tercümesine yer verir. İznikî’nin bu eseri, ahlâk alanında "aile ahlâkı", "ev yönetimi" gibi bazı başlıklarda yer alan konuları ihtiva etmektedir. Nitekim eserin isminde de anlaşılacağı üzere eser evlenen ve aile kuran kimseler için bir rehber, kılavuz olması amacına matuftur. Eser bu anlamda evlik ve evliliğe teşvik, evli kimselerin kaçınması gerekenler, karı-koca hakları, çocuk edinme, çocuk hakları, çocuk eğitimi, akrabalık ilişkileri vb. konulardan bahsetmektedir. Asıl metin on bir fasldan oluşmakta; ancak eserin bu tercümesinde on iki fasl yer almaktadır. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1-4. Fasl: Nikaha teşvik etme ve (nikah hakkında) sakınılması gerekenler/terğib ve terhîb; nikahın faydası; nikahın afetleri; nikah akdinin âdâbı, keyfiyeti, salahiyeti, kendisiyle evlenilmesi hayırlı kadınlar ve alâmetleri. 5-8. Fasl: Kendisiyle evlenilmesi hayırlı erkekler/evlilik ehli erkekler; kadının kocası üzerindeki hakları; kocanın karısı üzerindeki hakları; düğün yemeği, cimâ’, zifâf, çocuk yapma âdâbı. 9-12. Fasl: Doğurma âdâbı, anne-babanın çocuk üzerindeki hakları, anne-babaya hizmetin fazileti; evladın anne-baba üzerindeki hakkları ve bunların sebepleri; (genel anlamda) anne-baba hakları; sıla-i rahim. |
| Eserin Telif Tarihi | Şevval 1169H(Başlangıç)-Zilkâde 1169H(Bitiş) |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. Hasan Aksoy, “Gülşenî-i Saruhânî” DİA, XIV, s. 256.; Emine Yeniterzi, “Anadolu Türk Edebiyatında Ahlâkî Mesneviler”, Türkiye Araştırmaları Dergisi, V/10 (2007), s. 433-468; Nuri Karasakaloğlu, Dil-Güşa, Giriş-Metin-İndeks, (yüksek lisans tezi), Erzurum Atatürk Üniversitesi SBE, 1998. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Genel |
