| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 494 |
| Eser Adı | Şerhu’l-ahlaki’l-adudiyye |
| Müellif Tam Künyesi | İsmâil Müfîd Efendi b. Ali el-İstanbûlî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | İsmâil Müfîd Efendi |
| Yüzyıl (Hicri) | 13. |
| Yüzyıl (Miladi) | 19. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1217 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1803 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Hacı Selim Ağa Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Hüdai Efendi |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00502 |
| Varak Numarası | 1b-52 vr. |
| Yazma Kayıt Yeri | İstanbul |
| Yazma İstinsah Tarih | 1202H |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Şerh |
| Eserin Baskısı | çev. Selime Çınar, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2014. |
| Eserin Çevirisi: Türkçe | trc. Selime Çınar, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2014. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Adudüddin el-Îcî'nin Risâle fî ilmi'l-ahlâk, Muhtasarü'l-Ahlâk, el-Muhtasar fî ilmi'l-ahlâk adlarıyla anılan felsefî ahlâk eserinin şerhidir. Şeklî olarak "satır arası" tarzda yazılmış bir şerhtir. İçerik bakımından geleneksel olarak kabul görmüş bir şema olan nefsin düşünme, öfke ve arzu güçlerinin denge ve dengesizliklerinden bahsetmektedir. Îcî’nin metnindeki dörtlü bölümlemeye uyan müellif, ilk iki bölümün şerhinde daha çok ahlâkın nazarî boyutuna ağırlık vermiştir. Son iki bölümde ise bu teorik arka planı üçüncü bölüm olan ev idaresi konusuna ve dördüncü bölüm olan şehir yönetimi konusuna uygulamıştır. Âyet ve hadislerin yanında şiir alıntılarıyla da zenginleştirilmiş olan şerh, Müellifin sûfîmeşreb kişiliğini hissettirecek bir hayli örneği de içerisinde barındırmaktadır. |
| Eserin Konu Başlıkları | I. Makale: Nazarî ahlâk. A. Ahlâk ilmi: Ahlâk ilminin tarifi, konusu ve gayesi; ahlâk ilminin ilimler sınıflandırmasındaki yeri; huy (meleke) ve hal kavramları; ahlâkın değişimi meselesi. B. Nefs anlayışı: Nefsin tanımı ve insanın hakikati; nefsin güçleri; yetkinlik, iyilik ve mutluluk II. Makale: Faziletlerin korunması ve kazanılması ve rezîletler. A. Faziletler. 1. Faziletlerin alt dalları: Hikmet faziletinin alt dalları; secaat faziletinin alt dalları; iffet faziletinin alt dalları; adalet faziletinin alt dalları. 2. Faziletleri koruma yolları. B. Rezîletler. 1. Keyfiyyet bakımından rezîletler: Hikmet faziletinin keyfiyyet açısından rezîleti; şecaat faziletinin keyfiyyet açısından rezîletleri; iffet faziletinin keyfiyyet açısından rezîletleri. 2. Rezîletleri yoketme yolları. 3. Nefsanî hastalıkların menşei ve çeşitleri: Düşünme gücünden (kuvve-i nazarîye) çıkan hastalıklar; gazap gücünden (kuvve-i defîyye) çıkan hastalıklar; şehvet gücünden (kuvve-i cezbiyye) çıkan hastalıklar; nefsin güçlerinden doğan hastalıkların birleşmesiyle çıkan hastalıklar. III. Makale: Ev yönetimi. IV. Makale: Devlet yönetimi. |
| Eserin Telif Tarihi | 24 Rebiulahir 1198H |
| Notlar | Eserin içerik ve konu başlıkları bilgisi şu çalışmadan alınmıştır: Selime Çınar, Şerhu’l-Ahlâki’l-Adudiyye: Ahlâk-ı Adudiyye Şerhi (Eleştirmeli Metin-Çeviri), İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı, 2014. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Felsefî Ahlâk |
