Telif

Ahlâk

Yazar : İbnülemin

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 537
Eser Adı Ahlâk
Müellif Tam Künyesi İbnülemin Mahmud Kemâl İnal
Müellif Bilinen Kısa Adı İbnülemin
Yüzyıl (Hicri) 14.
Yüzyıl (Miladi) 20.
Vefat Tarihi Hicri 1372
Vefat Tarihi Miladi 1958
Dil Türkçe
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı İstanbul: Şumûd Bey-Mahmud Bey Matbaası, 1308.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Ferdî ahlâk konularını ihtiva eden bir eserdir. Eserin ön iç kapağında Mehmet Akif Ersoy’un şu mısrasına yer verilmiştir: "Ta‘mîre çalış binâ-yı halkın/hulkun Ey sâhibi akl ve fehm-i iz‘ân/ Islâha alış tabâyi‘in kim ahlâk iledir kemâl-i insân". Müellif eserine Ahmed Mithad Efendi’nin kendisine buyurduğu şu satırlarla başlar: "Hakîm-i fâzıl, tahrîr-i kâmil, üstâz-ı muhterem, reîsü’l-muharrirîn atûfetlü Ahmed Midhat Efendi Hazretleri’nin lutfen ve inâyeten bu abd-ı âcize ihsân buyurdukları …nâmedir. Azîzim! Hüsn-i ahlâka dair Tercümân-ı Hakîkat'e derc ettirdiğiniz makālât-ı ahlâk-ı hüsnânın kadrini bilip takdîsinde bulunan her sâhib-i vicdân nezdinde bi-hakkın mazhar-ı/muzhir-i tahsîn olmuştu. Şimdi bunları ayrıca bir "risâle" şeklinde de tab‘ ve neşr arzusunda bulunmanız dahi şüphe yok (hiç şüphesiz) takdir olunur. Zira o güzel sözlerin evrâk-ı perişân hükmünde bulunan gazeteler sahâyifinde gaib (kaybolma) ve zâyi‘ olmaktan korunmalarını temîn eylemiş olur. Sa‘yiniz meşkûrdur. İnşallah daha pek çok âsâr-ı nâfiaya nâiliyetle cümleyi (toplumu) kendinize minnettâr eylersiniz. Sadîkınız Ahmed Midhad". Ahmed Midhat’ın ifadelerinden anlaşıdığı üzere eser, müellifin gazatelerde yayımlanan ahlâka dair makalalerinin toplamından oluşmaktadır. Müellif eserine bu satırlardan sonra "Ba‘de edâ-yi mâ vecebe aleynâ" şeklinde bir başlıkla "giriş" yapar. Bu bölümde müellif eserin nasıl oluştuğunu da yazar: Eser Tercümân-ı Hakîkat ve Mürüvvet gazetelerinde yayımladığı makalalerden oluşturmuş ve "hatta gazeteye nasıl yazılmış ise o halde ibka ederek tebdîl ve tağyîre(değişiklik) dahi lüzûm görmedim" ifadesindeki gibi bunları hiçbir değişiklik yapmadan aynen eserine koymuştur. Felsefî ahlâk türü eserlerin içeriğine sahip bir ahlâk kitabıdır.
Eserin Konu Başlıkları Ba‘de edâ-yi mâ vecebe aleynâ (Mukaddime): 1. Ahlâk-ı insâniye. 2. Ahlâk’ın hüsün ve kabîh cihetlerinden esâsı. 3. Terbiye. 4. Mavâdd-i ağadiyyenin ahlâka te’sîrât-ı. -”Tercümân-ı hakîkat”(ten ek). 5. Ağadiyyenin ahlâka te’sîri. 6. Tehzîb-i ahlâk. 7. Ahlâk-ı hasenenin fezâili. (Bu bölüm kitabın son bölümü olup bundan sonra müellif Tevfîk Midhat’ın bu eser dolayısıyla yazdığı takrîzine yervermiştir) (Takrîz-i Tevfîk Midhat).
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Felsefî Ahlâk