| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 544 |
| Eser Adı | Lâmiyyetü’l-arab |
| Eserin Anılan Diğer İsimleri | Lâmiyyetü’ş-şenferâ, kasîdetü’ş-şenferâ |
| Müellif Tam Künyesi | Sâbit (Amr/Şems) b. Mâlik eş-Şenferâ el-Ezdî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Şenferâ |
| Yüzyıl (Miladi) | 6. |
| Vefat Tarihi Miladi | 525 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Ayasofya |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 04116-001 |
| Varak Numarası | 1b-14a vr. |
| Hattat-Müstensih | Ergun b. Abdullah el-Kâmilî |
| Yazma İstinsah Tarih | 0741H |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | el-Lâmiyyetân: Lâmiyyetü’l-Arab: eş-Şenferî; Lâmiyyetü’l-Acem: et-Tuğrâî min şürûhi ez-Zemahşeri, es-Safedi, haz. Abdülmuin Melluhî Dımaşk: Vizaretü's-Sekâfe ve'l-İrşadi’l-Kavmi, 1966. XXIX, 79 s. |
| Eserin Çevirisi: Türkçe | Lamiyyetü'l-Arab, nşr. Mustafa Sabri Sözeri, çev. Yusuf Cemil Ararat, İstanbul: Osman Yalçın Matbaası, 1962. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Cahiliye devrî Arap kültürünün ve yaşantısının ürünü olan ve 68 beyitten müteşekkil bu eserde müellif bedevî toplum yaşam tarzını, ahlâkını, düşünce dünyalarını anlatmakta; bunun yanında içinde bulunduğu coğrafyayı tanıtmaktatır. Eser hakkında yaptığı tezinde Timur Aşkan eserin ismine dair şu ifadelere yer vermektedir: "Lâmiyye; sonu lâm harfiyle biten kasidelere verilen genel bir isimdir. Şenferâ’nın kasidesinin son harfi “lâm” olduğundan bu kasideye Lâmiyye adı verilmiştir. Ancak bir ırka nisbet edilerek verilmiş olan Lâmiyyetü’l-‘Arab adının ne zaman ve kim tarafından kasideye verildiği tam olarak bilinmemektedir. H. IV. asra kadar bu kasideye Lâmiyyetü’l-‘Arab adı verilmemiştir. O zamana kadar genellikle Lâmiyyetü’ş-Şenferâ veya Kasîdetü’ş-Şenferâ el-Lâmiyye olarak adlandırılırdı."Eser cahileye devri arap ahlâkını yansıtması yönüyle önemli olduğu gibi şiir merkezli dil ve edebiyat açısından çok önemli olarak görülür. Eserin telif nedeninin de yer aladığı pasajında Davut Orhan bunu şöyle ifade eder: " Şenferâ’nın, kabilesi tarafından, himaye edilmeyerek kovulmasının neticelerinden biri olan ve Lâmiyetü’l-‘Arab adıyla bilinen bu kaside zengin lügat malzemesi ve bedevî hayatını mükemmel şekilde tasvir etmesi bakımından Arap edipleri ve şarkiyatçılar tarafından yoğun ilgi görmüştür." Buna göre eser müellifin içinde bulunduğu toplum tarafından dışlanması sebebi ile kaleme alınmıştır. |
| Eserin Konu Başlıkları | Eserde yer alan konular şöyledir: (Dışlandığı) kabileden kaçıp, dağlara, hayvanları aile görme; aceleci davranmama; kerem sahipleri için ezadan uzak durması; buğz ve düşmanlıktan sakınanların ilacı: uzlet; aklı başında bir yiğidin her ne sebeple olsun sefere çıkması onun için darlık olmaz; atlılar ortaya çıktığında kahramanlığı tercih etme; aç gzölülerin aceleciliği; korkmama, kötü ahlâklı olmama, kadınlara danışmamak; gönül, kılıç ve yay: üç dost; kötü kimselerin korkaklıkları; yolunu kaybettiğinde ahmaklar gibi şaşkın olmama; açlığa dayanma; Şenferâ'nın nefsinin inatçık oluşu; kanaat; açlığa katlanma; yiyecek umulan yerlerden geri çevrilmek; şikayetçi olmaktansa sabrı tercih etmek; ...; fakirliği kimseye bildirmemek ve zengin olunca da sevinip tekebbür etmemek; cahilin Şenferâ'nın hilmini hafife almasına Şenferâ'nın izin vermemesi vb. |
| Eserin Telif Tarihi | Eser İslam öncesi metinlerden olmakla birlikte eserin İslam'ın gelişiyle birlikte etkisinin literatür(şerh, tercüme vb.) ve kaynaklık açılarından da devam etmesi dolayısıyla katalog bünyesine alınması uygun görülmüştür. |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. Mehmet Çalışkan, " Lâmiyyetü'l-Arabın İlk Türkçe Tercümesi", Doğu Dil, Edebiyat, Tarih, Sanat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (2016), sayı 16, s. 5-37.; Davud Orhan, "Şenferâ’nın Hayatı ve Lâmiyyetü’l-‘arab Adlı Kasidesi" AİBÜ(Abant İzzet Baysal Üniversitesi) İlahiyat Fakültesi Dergisi, (2016), IV, sayı, 8, s. 104-117. Timur Aşkan, Şenferâ ve Eseri (Dîvân'ı ve Lâmiyyetü'l-Arab'ı), (yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi SBE, Erzurum, 2012. |
