Telif

Kitâbü'n-nefs

Yazar : Fahreddin er-Râzî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 553
Eser Adı Kitâbü'n-nefs
Eserin Anılan Diğer İsimleri en-Nefs ve'r-ruh ve şerhu kuvahuma, İlmu'l-ahlâk
Müellif Tam Künyesi Ebu Abdullah Fahruddin Muhammed b. Ömer el-Hatib er-Râzî
Müellif Bilinen Kısa Adı Fahreddin er-Râzî
Yüzyıl (Hicri) 6.
Yüzyıl (Miladi) 12.
Vefat Tarihi Hicri 606
Vefat Tarihi Miladi 1209
Dil Arapça
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı en-Nefs ve'r-ruh ve şerhu kuvahuma, yay. Muhammed Sagir Ha Ma'sumi,Tahran: Ma'hedü'l-Ebhasi'l-İslâmiyye, 1985.
Eserin Çevirisi: Türkçe Ilm al-akhlaq: English translation of his kitab al-nafs wa'l-ruh wa sharh quwahuma, çev. Mohammad Saghir Hasan Ma'sumi, İslamabad: Islamic Research Institute, 1985.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eser esasında insan nefsinin; ruh ve nefsin mahiyeti, insanın varlıklar arasındaki hiyerarşisi, akli lezzetler, mutluluk, nefsin iyi ve kötü ahlâkî vasıfları, nefsin farklı güçlerine bağlı ahlâkî hastalıkların tedavisi vb. konular çerçevesinde işlenmesine yer verir. Nefs ve ruh ilişkisi ve bunun davranışlara yansımaları bakımından eser psikoloji ve ahlâk ilmiyle alakalı bir eserdir. Nitekim İlhan Kutluer, Râzî’nin bu eserle psikolojiyi ahlâk ilminin temeli yapmaya çalıştığından bahsederek eserin önemi ve amacı hakkında açıklamalarda bulunur. Toplamda iki bölümden oluşan eserin birinci bölümü ahlâk ilminin küllî ilkeleri, ikinci bölümü ise nefsin şehvet gücüne bağlı hastalıkların tedavisi hakkındadır.
Eserin Konu Başlıkları Birinci Kısım: ahlâk ilminin küllî ilkeleri. 1.-6. Fasıl: İnsanın varlıklar hiyerarşisindeki mertebesinin izahı, …, İnsânî ruhların mertebelerinin izahı, nefsin cevherinin mahiyetini inceleme, “nefsin beden dışında bir şey olması”nn ispatına dair ilâhî kitaptan edinilmiş deliller, kalbin nefsin cevherine bağlı olması. 7.-12. Fasıl: Nefsin güçlerinin izahı, bazı ibare ve lafızlarla(nefs, ruh, kalp, akıl) ilgili inceleme, bu güçlerin nefsin cevherine nispeti, natık nefs: tür olarak bir/müttahid midir, çeşitli midir?, aklî lezzetlerin duyusal lezzetlerin en mükemmeli ve yücesi olması, duyusal lezzetlerin noksanlıkları. İkinci kısım: Nefsin şehvet gücüne bağlı hastalıkların tedavisi 1.-5. Fasıl: Mal sevgisi/arzusu, mal ile ruhânî mutluluğun kazanılmasına nasıl ulaşılır, hırs ve cimrilik, çalışma yöntemiyle cimriliğin tedavsi, cimrilik ve cömertliğin hakikati. 6.-10. Fasıl: Sehâ, makam/mevki bahsi, vehmî ve hakikî yetkinliklerin izahı, vacip, mendup, mübah, mekruh ve haram olan makam arzuları, övülmeyi sevmenin ve eleştirilme/yerilmeden nefret edilmesinin sebepleri. 11.-15. Fasıl: Makam arzusunun tedavisi, amelî tedaviler, …, övme ve yermenin ahvali hakkında insanların ihtilafının izahı, riyâ ve hükümleri hakkında sözler. 16.-20. Fasıl: Gizli riyânın izahı, gizli ve açık riyâdan dolayı amellerin boşa gitmesinin izahı, günahları gizleme konusunda ruhsatın izahı, riyâ korkusundan dolayı itaati terk etmenin izahı.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Felsefî,Memzûc