Katalog Türü | Ahlak |
Eser Numarası | 557 |
Eser Adı | Medâric-i kemal |
Eserin Anılan Diğer İsimleri | Medâricü'l-kemal ilâ meârici'l-visâl; güşâyişnâme |
Müellif Tam Künyesi | Efdalüddin Muhammed b. Hasen b. Muhammed Merâkî-i Kâşânî |
Müellif Bilinen Kısa Adı | Efdalüddîn-i Kâşânî, Baba Efdal. |
Yüzyıl (Hicri) | 7. |
Yüzyıl (Miladi) | 13. |
Vefat Tarihi Hicri | 667 |
Vefat Tarihi Miladi | 1269 |
Dil | Farsça |
Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
Koleksiyon Adı | Beşir Ağa |
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00195-003 |
Varak Numarası | 64b-91b vr. |
Hattat-Müstensih | Es'âd b. Muhammed b. Abdülcabbâr b. Ahmed et-Tûsî |
Yazma İstinsah Tarih | 0689H |
Yazı Türü | Talik |
Eserin Türü | Telif |
Eserin Baskısı | Musannefât-ı Efdalüddin Muhammed Merâkî-i Kâşânî(içinde), hz. Mücteba Mînovî ve Yahyâ Mehdevî, I-II, Tahran, 1331-1337, s. 3-52. |
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Daha çok nefsin kemâli üzerine kurulu bu eser, insan nefsinin olgunlaşması, noksanlıkları, insanın diğer canlılardan farkı, saadet ve şekâveti, nefsin tanımı ve kuvveleri, bilginin faydaları bunun nefsin kemaline etkisi, akıl baliğ olmanın kemâle etkisi vb. konulara değinmektedir. Müellif daha sonra arkadaşı Ebü'l-Mekârim ed-Deylemî adıyla meşhur Şemseddin Muhammed b. Muhammed b. Dervâkûş'un talebi üzerine eseri Arapça'ya tercüme etmiştir. Eser toplamda sekiz bölüme ayrılmış olup her bölüm "güşâyiş" adlı başlıklarla adlandırılmıştır. |
Eserin Konu Başlıkları | [Dîbâce], âğâz-ı sahn. Birinci güşâyiş: İnsanın cevherinin ortaya konması. 1. Fasıl: İnsan sınıfları arasında bu söze muhatab olan o kimsenin ayırt edilmesi hakkında. 2. Fasıl: Nefs lafzının tarifi. 3. Fasıl: İnsan nefsinin kuvvelerinin sayımı, insannın uzuvları/aletleri ve insanın kuvveleriyle ve zatıyla yaptıkları. 4. Fasıl: İnsan başka bir şeydir. 5. Fasıl: İnsan tüm canlı sınıflarının onunla ortak olduğu başka bir şeydir ve buna hayvânî nefs denir. 6. Fasıl: İnsânî nefsin cevherine ve bu nefse has hallerin tafsilatına dair tenbîh. İkinci güşâyiş: İnsanın diğerlerinden ayrıldığı şey: Tek bir fasıldır. Üçüncü güşâyiş: Noksanlık ve kemalini ortaya çıkarması yönüyle insanın mertebelerinin izahı. 1. Fasıl: Kemâl ve noksanlık hallerine dair haberler. 2. Fasıl: İnsanlardan nakıs olanların kısımları. 3. Fasıl: Övülen noksanlığın mertebeleri. 4. Fasıl: İnsanların ilm, ahlâk ve amel bakımından en hayırlılarının haberleri. Dördüncü güşâyiş: İnsanın kemâle erişme özelliğine yardımcı sebepler. Beşinci güşâyiş: Akleden nefis ile kemal arasını dönüştüren engelleyici sebepler. Altıncı güşâyiş: Kemale delâlet eden işaretler. Yedinci güşâyiş: Kemâle ulaşmaya yardımcı olan sebeplerin tahsîli. Sekizinci güşâyiş: Kemâle erişmenin faydasının ortaya çıkarılması. [Hâtime] Fasıl: Eserin telifi/tercüme hakkında. |
Notlar | Ahmed Sevgi, "Efdalüddîn-i Kâşânî", DİA, 1994, X, s. 453-455. |
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Felsefî,Memzûc |