| Eserin Konu Başlıkları | Eser beş kısımdan oluşur: 1. Kısım 1-3. Bab: Salih ahlâkın teşviki ve özendirilmesi, güzel ahlâkın mükâfatı ve öneminin büyüklüğü (cesîm-i hatr), güzel huy, eziyet etmeme ve iyi geçinme (münasebet) 4-6. Bab: İyilik yapmak fazilettendir, yumuşak söz ve tevazunun -müstehap oluşu-, emanetin muhafazası ve hiyanetin zemmi 7-9. Bab: Verilen sözde durmanın önemi ve aksinin çirkinliği, komşuluk hukukunun korunması ve güzel komşuluğun fazileti, sıla-i rahim ve akrabaya şefkat göstermek 10-11. Bab: Akrabaya verilen sadakanın fazileti, hayanın fazileti ve önemi 2.kısım 1-3. Bab: Misafir ağırlamak ve ihsanda bulunmak, misafir ve yolcuya yemek yedirmek, misafirlik hakkı ve onu yerine getirmek 4-6. Bab: Misafir için yatak edinmek müstehaptır, misafiri kapıya kadar uğurlamak müstehaptır, yaşlılara hürmet ve saygı göstermek 7-9. Bab: İnsaflı davranmanın fazileti, insaf ve mürüvvet ilişkisi, af, bağışlama ve bunun fazileti 10-12. Bab: İnsanların arasını düzeltmenin sevabı, insanlara dil ve el ile eziyet etmekten kaçınmak, dilin korunması ve kişinin boş sözleri terketmesi 13-15. Bab: Müslüman kardeşinin ayıbını örtmenin fazileti, günahın gizlenmesi ve ifşasının hoş olmaması, avret olduğu için uyluğun örtülmesi 16-18. Bab: Yoldan eziyet veren şeyleri kaldırmak, akıllı kimse kendisinden sui zannı uzaklaştırır, kişi sui zanna sebep olan şeylerden sakınmalı 19-21. Bab: Kendisinden Allah rızası için bir şey yapması istenen kişi müslüman kardeşinin isteğini yerine getirmeli, akıllı kimse ya yerinde ve özür dilenmeyecek şeyler konuşmalı ya da susmalı, elinin altındakilerine iyi davranmak ve hatalarını affetmek 22-24. Bab: Yiyecek ve giyecek konusunda elinin altındakilere iyilikte bulunmak, liderlik ve şartları yöneticilik vasıfları, liderin şartları 25-26. Bab: Doğru sözlülüğün fazileti ve önemi, oturulan yerleri iyi seçmek ve hakkını vermek 3. Kısım 1-3. Bab: Yalnızlık kötü arkadaştan iyidir, hoş olmayan bir şeyi muhatabın yüzüne vurmamak, dostlara ihtimam göstermek ve nasihatte bulunmak. 4-6. Bab: Kişi dost edindiği kimsenin ve babasının ismini sormalı, kişi istişare edeceği kimseyi iyi seçmeli ve hiçbir şeyi istişaresiz yapmamalı, kendisiyle istişare edilen kimse doğru söylemeli 7-9. Bab: Kişi kardeşinin arkasından ona dua etmeli, anne dahil, mahremlerin yanına girerken izin istemeli, yolculuğa çıkarken ve veda esnasında yapılması müstehap olan şeyler 10-12. Bab: Seferden dönen kimsenin söylemesi ve yapması müstehap olan şeyler, bir yerde konaklamak isteyen yolcunun söylemesi ve yapması müstehap olan şeyler, misafirin yanında ayna ve sürmedanlık taşıması. 13-15. Bab: Sefere ve ihtiyaç aramaya erken çıkmak, kişi evine girerken ev halkına selâm vermeli, müslüman kardeşiyle karşılaşan kimsenin onunla musafahalaşması ve buna ilk başlayanın fazilet ve sevabı 16-18. Bab: Eve girerken ve çıkarken söylemesi müstehap olan şeyler, kişi konuşmadan önce selâm vermeli, sabah ve akşam okunması müstehap olan dualar 19-21. Bab: Seferde iyi arkadaşlık etmek, misafir, işi biter bitmez ailesinin yanına dönmeli, kişi müslüman kardeşinin ırzını müdafaa etmeli 22-24. Bab: Kişi iyi insanlara sevgi göstermeli ve onların sevgisini elde etmeye çalışmalı, dostluk ve arkadaşlık hukuku, kişi yapmak istediği iş hususunda istihare etmeli 5. Kısım 1-3. Bab: Kişi aklını kullanarak güvenli olanı seçmeli ve olaylar meydana gelmeden sonuçlarını iyi düşünmeli, kişi bir sebepten dolayı iki defa üst üste aynı sıkıntıya uğramaktan şiddetle sakınmalı, yatağa yatarken okunması müstehap olan dualar 4-6. Bab: Uykudan uyanırken okunması müstehap olan dualar, kulak çınlarken söylenmesi müstehap olan sözler, kişinin hanımıyla cima ederken söylemesi müstehap olan dualar 7-9. Bab: Rüzgar şiddetli estiği zaman okunması müstehap olan sözler, gök gürültüsü nedir ve o anda okunması müstehap olan dualar, yağmur yağarken okunan dualar 10-12. Bab: İdarecilerden ve başka bir şeyden korkan kimsenin okuması müstehap olan dua, şifa maksadıyla hastaya okumak ve muska takmak, eşek anırırken okunacak dua. |
