| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 627 |
| Eser Adı | Cilaü'l-enzar bi-tahriri'l-cebr ve'l-ihtiyâr |
| Müellif Tam Künyesi | Ebü'l-İrfân Burhâneddin İbrâhîm b. Hasan el-Kürdî es-Sührânî el-Gürânî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Burhâneddin İbrâhîm el-Kürdî el-Gürânî |
| Yüzyıl (Hicri) | 11. |
| Yüzyıl (Miladi) | 17. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1102 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1690 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Lâleli Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Laleli |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 03765-004 |
| Varak Numarası | 60b-73a vr. |
| Hattat-Müstensih | Muhammed b. Saîd |
| Yazma Kayıt Yeri | Medine |
| Yazma İstinsah Tarih | 1089H |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Kulların fiilleri meselesini, hüsün-kubüh, kaza-kader, vucud-imkan, vacip-mümkün vb. meseleleri çerçevesinde işleyen bir eserdir. Eserin girişinde müellif Sadrü'ş-şerîa'nın et-Tevzîh adlı eserinde el-Eş'arî'nin kulların fiilleri hakkındaki bir delilini zikrettiğini ve onu eleştirmek amacıyla dört mukaddimede bunu incelediğini belirtir. Daha sonra da müellif Kûrânî bu eserinde Sadrü'ş-şerîa'nın bu eleştirilerine cevap verir. İlk iki mukaddime'nin doğru olduğunu ancak diğer ikisinin(üç-dört) ise hakkında bir takım şeylerin söylenmesi gerektiğini ve eleştiriye açık olduğunu belirtir. |
| Eserin Telif Tarihi | 20 Cemâziyelâhir 1088H |
| Notlar | 1. Hilmi Kemal Altun Osmanlı Müelliflerince Yazılan Kazâ-Kader Risâleleri Ve Taşköprîzâde’nin “Risâle Fi’l-Kazâ Ve’l-Kader” Adlı Eseri" adlı tezinin "Kûrânî, Ebü’l-İrfân Burhânüddîn İbrâhîm b. Hasan b. Şihâbiddîn El-Kürdî Eş-Şührânî Eş-Şehrezûrî (v. 1101/1690)" başlığı altındaki müellifin Meslekü’s-sedâd ilâ mes’eleti halki ef’âli’libâd adlı eserine düştüğü dipnot(s. 35, 106. dipnot) bilgisinde: "Eser, bazı kayıtlarda “Cilâlu’l-enzâr bi-tahrîrî’l-cebr fi’l-ihtiyâr” adıyla da geçmektedir. Kâtip Çelebi, III, 363; Müellifin bu adı taşıyan risâlesi için bk. Yurdagür, s. 112-113." şeklinde bir ifade kullanmaktadır. Ancak metin ve konu mukayesesi neticesinde bu iki ismin aynı eser için kullanılması doğru değildir. Dolayısıyla Cilâlu’l-enzâr ve Meslekü’s-sedâd müellif kelam meseslelerini tartışan iki farklı eseridir. Meslekü’s-sedâd müellifin hocası Küşâşî'den okuduğu el-İbâne an usûli’d-diyâne adlı eserinden çokça istifade edilerek kaleme alınmıştır. ve ilk olarak "ispât-ı tevhîdü's-sıfât" konusuyla başlar. Cilâlu’l-enzâr ise Sadrü'ş-şerîa'nın et-Tevzîh adlı eserinde el-Eş'arî'nin kulların fiilleri hakkındaki bir delilini zikreder ve onun eleştirmek amacıyla dör mukaddimede bunu inceler. Daha sonra da müellif Kûrânî bu eserinde Sadrü'ş-şerîa'nın bu eleştirilerine cevap verir. Sonuç itibariyle her iki kitap da kelam konularını tartışan farklı iki eserdir. 2. Lalelî nr. 03765'deki (60b-73a vr.) nüshanın sonunda müstensih tarafından düşülen bir kayıtta "müstensih bu kitabı müellifiyle 13 Muharrem 1089 Pazartesi gecesi Medîne-i Münevvere'de mukabele/karşılaştırma etmiştir." şeklinde ifade edilmektedir. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Kelâmî Ahlâk |
