Detaylar
| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 628 |
| Eser Adı | Müfîd |
| Eserin Anılan Diğer İsimleri | Şerh-i pend-i attâr, Şerh-i pendnâme-i attâr |
| Müellif Tam Künyesi | Abdurrahmân Abdi Paşa |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Vak’anüvîs Abdurrahmân Abdî Paşa |
| Yüzyıl (Hicri) | 11. |
| Yüzyıl (Miladi) | 17. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1103 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1691 |
| Dil | Türkçe |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | İzmir |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 00611 |
| Varak Numarası | 1b-82a vr. |
| Yazma Kayıt Yeri | Kostantiniyye |
| Yazma İstinsah Tarih | 1099H |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Tercüme-Şerh |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser Ferîdüddin el-Attâr'ın (Ebû Hâmid Ferîdüddin Muhammed b. Ebû Bekir İbrâhim-i Nîsâbûrî el-Attâr (ö. 618/1221)) Pendnâme adlı Farsça eserinin Türkçe tercüme ve şerhi olan bu eseri şârih Sultan Mehmed b. Sultan İbrâhim dönemi ağalarından Ahmed Ağâ'ya ithafen kaleme almıştır. Şarih bu eseri oluştururken diğer Farsça metinleri ve şerhleri incelediğinden bahsederek merhum Sûdî ve Şem'î metinlerine atıf yapmakta ve kendisinin buna haddi olmadığını düşünsede Allah'ın da himmetiyle onu beyan ve inceliklerini ayan etmek üzere bu zor eseri şerh edeceğini belirtmektedir. Şarih eseri şerhederken de öncelikle Pendnâme'nin ilgli beytini bir bütün olarak vermekte sonrasında ise eseri detaylıca şerh etmektedir. Ayrıca her beyitin şerh kısmında "mahsûl-i beyt" adlı başlık latında beytten çıkarılacak manayı, sonucu vermektedir. Eserin bazı nüshalarının (Hamidiye nr. 00650, İzmir nr. 00611 sonunda ise "imzâ-i Ebû Saîd Efendi" başlıklı bu şerhi öven ve mezkur şerhin girişini (dîbâce) anlatan manzûm bölüm verilmektedir. Ancak bu bölüm şârihin kendi ifadesinden ziyade ilave bir metindir. |
| Eserin Konu Başlıkları | [Mukaddime]: Seyyidü'l-mürselîn Hz. Muhammed'e na't, din büyüklerinin menkıbeleri, yakarış. [Bölümler]: 1-5. Aşkın mertebeleri, namazın hakikat ve incelikleri, gizli zikrin üstünlüğü, hakiki namazın gerekliliği, şeytan ve sahtekar dervişin sapıklığa düşürmesi. 6-10. Nefs-i emmâre, susmanın yararları, halis amel, pâdişâhlar için zararlı olan şeyler, iyi ahlâk. 11-15. Dört tehlikeli şey, iyi talihli olmanın alâmeti dört şey, afiyet sebepleri, dervişlik ve dervişleri sevmek, talihsizlik. 16-20. Riyâzet, nefisle savaş, fakirlikte sabır, süsü terketmek, aptalların alâmeti. 21-25. Akıbet, akıl alâmeti, bilgi ve öğüt, kurtuluş, Tanrıyı anmak. 26-30. Namert insan, şükür, fırsat kaçtı mı gelmez bir daha geri, susma ve cömertlik, birkaç şeyden hasıl olan ahlâk. 31-35. Düşmanlık ve borç, kadın ve çocuklar, ana baba hakkı ve farzı yerine getirmek, ömrün artması, ömrün azalması. 36-40. Yalancılık, onur artırıcı şeyler, âhiret cezaları, düşmanlardan kaçınma, rezillik. 41-45. Uygun dost, nasîhat edenin öğüdü, mesut insanlar, kurtuluş, semazen. 46-50. Doğruluk, emanet, cömertlik, öfke ve kahrı terketmek, hakk'ı bilmek, takvâ sahibi olma. 51-55. Hizmet şerefi, misafire ikram, ahmakların alâmetleri, bozguncu, zalim 56-60. Cimri, hacet istemek, katı yürekli insan, kana't, cömertliğin fazileti 61-65. Şeytanın yaptıkları, ikiyüzlülük, takvâ sahipleri, nimete şükür, sadakanın fazileti, 66-70. Öğütler, sabırın faydaları, tecrid ve tefrid, misafirperverlik, sadaka, 71-76. … Yüce Tanrı'nın vergileri, dostluğa sığmayan şeyler, akrabayı ziyaret, mertlik ve kuvvet, fakirlik, gafletten uyanış vb. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Genel |