| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 662 |
| Eser Adı | Reşfü'd-darb bi-şerhi lâmiyyeti'l-arab |
| Müellif Tam Künyesi | Ebü'l-Berekât Abdullah b. Hüseyin b. Mer'î es-Süveydî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Süveydî |
| Yüzyıl (Hicri) | 12. |
| Yüzyıl (Miladi) | 18. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1174 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1761 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Yazma Bağışlar |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 06898-003 |
| Varak Numarası | 57b-109b vr. |
| Yazı Türü | Nesih |
| Eserin Türü | Şerh |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser Şenferâ'nın (Sâbit (Amr) b. Mâlik eş-Şenferâ el-Ezdî) Lâmiyyetü'l-Arab adlı cahiliye devrî Arap kültürünün ve yaşantısının ürünü olan ve 68 beyitten müteşekkil eserinin şerhidir. Bu eserde bedevî toplum yaşam tarzını, ahlâkını, düşünce dünyalarını anlatılmakta; bunun yanında Şenferâ'nın içinde bulunduğu coğrafya tanıtımaktatır. Eser cahileye devri arap ahlâkını yansıtması yönüyle önemli olduğu gibi şiir merkezli dil ve edebiyat açısından çok önemli olarak görülür. Şârih eserinde önce şerhini yapacağı beyite yer vermiş sonrasında ise bunun şerhi kısmına geçmiştir. Şerh kısmında kelimelerin sarf ve "el-i'râb" başlığı altında da nahiv ilmi açısından tahlillerine yer vermektedir. Bunun yanında "el-ma'nâ" başlığı altında Şenferâ'nın sözünün anlamına, "tekmîl" başlığı altında da şarih, müellifin sözlerine dair olumlu ve olumsuz eleştirilerine, tedkiklerine ve izahlarına yer verir. Ayrıca eserde İslâm öncesi cahiliye şairleri ile müslüman şairlerin şiirlerinden örneklere çokça yer verilmektedir. |
| Eserin Konu Başlıkları | Eserde yer alan konular şöyledir: [Dîbâce] (Dışlandığı) kabileden kaçıp, dağlara, hayvanları aile görme; aceleci davranmama; kerem sahipleri için ezadan uzak durması; buğz ve düşmanlıktan sakınanların ilacı: uzlet; aklı başında bir yiğidin her ne sebeple olsun sefere çıkması onun için darlık olmaz; atlılar ortaya çıktığında kahramanlığı tercih etme; aç gzölülerin aceleciliği; korkmama, kötü ahlâklı olmama, kadınlara danışmamak; gönül, kılıç ve yay: üç dost; kötü kimselerin korkaklıkları; yolunu kaybettiğinde ahmaklar gibi şaşkın olmama; açlığa dayanma; Şenferâ'nın nefsinin inatçık oluşu; kanaat; açlığa katlanma; yiyecek umulan yerlerden geri çevrilmek; şikayetçi olmaktansa sabrı tercih etmek; ...; fakirliği kimseye bildirmemek ve zengin olunca da sevinip tekebbür etmemek; cahilin Şenferâ'nın hilmini hafife almasına Şenferâ'nın izin vermemesi vb. |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. Mehmet Çalışkan, " Lâmiyyetü'l-Arabın İlk Türkçe Tercümesi", Doğu Dil, Edebiyat, Tarih, Sanat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (2016), sayı 16, s. 5-37.; Davud Orhan, "Şenferâ’nın Hayatı ve Lâmiyyetü’l-‘arab Adlı Kasidesi" AİBÜ(Abant İzzet Baysal Üniversitesi) İlahiyat Fakültesi Dergisi, (2016), IV, sayı, 8, s. 104-117. Timur Aşkan, Şenferâ ve Eseri (Dîvân'ı ve Lâmiyyetü'l-Arab'ı), (yüksek lisans tezi), Atatürk Üniversitesi SBE, Erzurum, 2012. |
