Tercüme

Gülşen-i ahbâr

Yazar : Siyâhîzâde Alî Efendi

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 690
Eser Adı Gülşen-i ahbâr
Eserin Anılan Diğer İsimleri Terceme-i pend-i attâr, Terceme-i pendnâme
Müellif Tam Künyesi Siyâhîzâde Ali Efendi b. Şeyh Mehmed Efendi
Müellif Bilinen Kısa Adı Siyâhîzâde Alî Efendi
Yüzyıl (Hicri) 12.
Yüzyıl (Miladi) 18.
Vefat Tarihi Hicri 1197'den Sonra
Vefat Tarihi Miladi 1782'den Sonra
Dil Türkçe
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı İbrâhîm Efendi
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00619-004
Varak Numarası 94b-119a vr.
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Tercüme
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Ferîdüddin el-Attâr'ın (Ebû Hâmid Ferîdüddin Muhammed b. Ebû Bekir İbrâhim-i Nîsâbûrî el-Attâr (ö. 618/1221)) Pendnâme adlı Farsça eserinin Türkçe tercümesdir. Mütercim bu eseri Burdur kalesine dahil (lahik) olan Beykoz sahilinde iken tercüme etmiştir. Eser hicrî 1197 senesinin Ramazân ayında tamamlanmıştır. Eserin metni Türkçe iken başlıklar Farsça olarak verilmiştir. Ancak; Reda Hamada bu başlıkların müellif tarafındandeğil de başka biri tarafından yazıldığını ve müellif tarafından kaleme alınmış olamayacağını belirtmektedir.
Eserin Konu Başlıkları [Mukaddime]: Seyyidü'l-mürselîn Hz. Muhammed'e na't, din büyüklerinin menkıbeleri, yakarış. [Bölümler]: 1-5. Aşkın mertebeleri, namazın hakikat ve incelikleri, gizli zikrin üstünlüğü, hakiki namazın gerekliliği, şeytan ve sahtekar dervişin sapıklığa düşürmesi. 6-10. Nefs-i emmâre, susmanın yararları, halis amel, pâdişâhlar için zararlı olan şeyler, iyi ahlâk. 11-15. Dört tehlikeli şey, iyi talihli olmanın alâmeti dört şey, afiyet sebepleri, dervişlik ve dervişleri sevmek, talihsizlik. 16-20. Riyâzet, nefisle savaş, fakirlikte sabır, süsü terketmek, aptalların alâmeti. 21-25. Akıbet, akıl alâmeti, bilgi ve öğüt, kurtuluş, Tanrıyı anmak. 26-30. nâmert insan, şükür, fırsat kaçtı mı gelmez bir daha geri, susma ve cömertlik, birkaç şeyden hasıl olan ahlâk. 31-35. Düşmanlık ve borç, kadın ve çocuklar, ana baba hakkı ve farzı yerine getirmek, ömrün artması, ömrün azalması. 36-40. Yalancılık, onur artırıcı şeyler, âhiret cezaları, düşmanlardan kaçınma, rezillik. 41-45. Uygun dost, nasîhat edenin öğüdü, mesut insanlar, kurtuluş, semazen. 46-50. Doğruluk, emanet, cömertlik, öfke ve kahrı terketmek, hakk'ı bilmek, takvâ sahibi olma. 51-55. Hizmet şerefi, misafire ikram, ahmakların alâmetleri, bozguncu, zalim 56-60. Cimri, hacet istemek, katı yürekli insan, kana't, cömertliğin fazileti 61-65. Şeytanın yaptıkları, ikiyüzlülük, takvâ sahipleri, nimete şükür, sadakanın fazileti, 66-70. Öğütler, sabırın faydaları, tecrid ve tefrid, misafirperverlik, sadaka, 71-76. … Yüce Tanrı'nın vergileri, dostluğa sığmayan şeyler, akrabayı ziyaret, mertlik ve kuvvet, fakirlik, gafletten uyanış vb.
Eserin Telif Tarihi Ramazan 1197H
Notlar Detaylı bilgi için bk. Reda Hamada, Siyâhîzâde Alî Efendi Gülşen-i Ahbâr adlı Pend-i Attâr Tercümesi, (yüksek lisans tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi SBE, İstanbul, 2014.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk