Telif

Tenbîhü'l gafîlîn

Yazar : Ebü'l-Leys es-Semerkandî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 71
Eser Adı Tenbîhü'l gafîlîn
Müellif Tam Künyesi Ebü'l-Leys Nasr b. Muhammed el-Hanefî es-Semerkandî
Müellif Bilinen Kısa Adı Ebü'l-Leys es-Semerkandî
Yüzyıl (Hicri) 4.
Yüzyıl (Miladi) 10.
Vefat Tarihi Hicri 373
Vefat Tarihi Miladi 983
Dil Arapça
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı Dersaâdet, Matbaa-i Kütübhane-i Cihan, 1325.
Eserin Çevirisi: Türkçe Tenbihü’l-gafilin: (Gafillere Nasihatler), trc. Hüseyin Okur, I-II, İstanbul: Semerkand, 2011.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Müellif mukaddimede bu eseri, Nahl suresi'nin 125. âyeti ve Abdullah b. Mes‘ûd'un “Resûlullah (s.a.v.) Allah yolunda bir gevşeklik gelir endişesiyle, bize zaman zaman vaaz ve nasihat eder, öğüt verirdi” rivâyetinden hareketle hikmet ve mev’izaya dair olarak derlediğini ve onu inceleyenlerin de düşünüp anlaması/tatbik etmesini ve sonra da başkalarına nasihat etmesini vasiyet ettiğini söylemektedir. Kitapta âyet, hadis ve hikmetli sözler vardır.
Eserin Konu Başlıkları 1-5. Bab: İhlâs, ölüm korkusu ve şiddeti, kabir azabı ve şiddeti, kıyamet gününün dehşeti, cehennem ve elinin durumları. 6-10. Bab: Cennet ve ehlinin durumları, Allah’u teâlâ’nın rahmetini ummak, emir bi’l-ma‘rûf nehiy ani’l-münker, tevbe, tevbenin sonunun olmaması. 11-15. Bab: Ebeveynin hakları, evladın ebeveyn üzerinde hakları, sıla-i rahim, komşuluk hakkı, içki içmekten kaçınma. 16-20. Bab: Gıybet, nemime, kased, kibir, karaborsacılık (ihtikar). 21-25. Bab: Çok gülmekten kaçınmak, öfkeyi yenmek, hıfzü’l-lisân, hırs ve doyumsuzluk, fakirlerin fazileti. 26-30. Bab: Dünyaya aldanmak, belâ ve şiddete sabır, musibete sabır, abdestin fazileti, beş vakit namaz. 31-35. Bab: Temizlik, ezan ve kamet, cumanın fazileti, camilere hürmet, sadakanın fazileti. 36-40. Bab: Sadakanın faydaları, ramazan ayının fazileti, (muharrem ayının) on günün(ün) fazileti, aşure gününün fazileti, nafile (tavattu‘) oruç. 41-45. Bab: Yakınlara nafaka vermek, yetimlerin mülküne riayet, yetime ihsanda bulunmak, zina, faiz yemek. 46-50. Bab: Günahlara dair, zulüme dair, şefkat ve merhamet, Allah korkusu, Allah’ı anmak. 51-55. Bab: Dua, tesbih, peygamber efendimiz’e salavat, kelime-i tevhîd, Kur’ân’a saygı. 56-60. Bab: İlim talep etmenin fazileti, ilimle amel, şükür, kazancın fazileti, kazancın afeti ve haramdan kaçınmak. 61-65. Bab: Yemek ikramının fazileti, güzel ahlâk, Allah’a tevekkül, verâ, haya. 66-70. Bab: Amellerin niyete göre olması, haccın fazileti, ilim yolculuğunun fazileti.
Notlar Detaylı bilgi için bk. İshak Yazıcı, “Semerkandî, Ebü’l-Leys”, DİA, 2009, XXXVI, 473-475.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk