| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 718 |
| Eser Adı | Hallü'l-eşkâl fî mebahisi'l-cüz'i'l-ihtiyâr |
| Müellif Tam Künyesi | Paçacızâde el-Hâc Mehmed Rüşdî el-Antâkî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Paçacızâde; Mehmed Rüşdî |
| Yüzyıl (Hicri) | 13. |
| Yüzyıl (Miladi) | 19. |
| Dil | Türkçe |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | İstanbul: Mahmûd Bey Matbaası, 1321, 16 s. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Kulların fiilleri hususunda irâde-i cüz'iyye, kaza-kader, kesb, teklîf meselelerini işleyen bir eserdir. Eserin girişinde müellif eser hakkında şu ifadelere yer verir: "... büyük alimlerin cüz'-i ihtiyârî hakkında şimdiye kadar tevzîh, tebyîn buyurmuş oldukları hakâik-i dakîkeyi berâhin-i mülzimesiyle cem' ederek bir mukaddime, üç makale ve bir hatimede beyân-ı hâme-rân oldum..." Müellifin bu ifadelerinden anlaşılacağı üzere eser cüz'-i ihtiyârî hakkında daha önceki büyük alimlerin (Arapça-Türkçe) bazı metinlerinin Türkçe olarak derlenmesinden ibarettir. Yine bu açıklamalara göre eser bir mukaddime, üç makaleyi izah eden (üç bahis) ve bir haâtimeden müteşekkildir. |
| Eserin Konu Başlıkları | Mukaddime: İnsan diğer varlıklardan farkı ve Ehl-i sünnete göre cüz'-i ihtiyârî. Birinci bahis (birinci makaleyi beyan eder): Cüz'-i ihtiyârî hususunda Ehl-i sünnete muhalif gruplar ve bunların görüşlerinin batıl olduğunun aklî ve açık delillerle çürütülmesi. İkinci bahis (ikinci makaleyi beyan eder): Allah'ın varlığı ve bunun akıl vasıtasıyla bilinmesi. Üçüncü bahis (üçüncü makaleyi beyan eder): Kelam kitaplarında kaza-kader, ilim ve irade, kudret ve tekvîn sıfatları hakkındaki ihtilafın izahı. Hâtime: Pâdişâha dua. |
| Notlar | Eser içeriği için Hacı Selim Ağa Yazma Eser Ktp. Hüdaî Efendi nr. 00908'deki matbuu nüsha kullanılmıştır. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Kelâmî Ahlâk |
