Şerh

Kenz-i nesâyih

Yazar : Salîh Nâilî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 729
Eser Adı Kenz-i nesâyih
Eserin Anılan Diğer İsimleri Şerh-i pend-i attâr
Müellif Tam Künyesi Sâlih Naîlî
Müellif Bilinen Kısa Adı Salîh Nâilî
Yüzyıl (Hicri) 13.
Yüzyıl (Miladi) 19.
Vefat Tarihi Hicri 1292'den Sonra
Vefat Tarihi Miladi 1876'dan Sonra
Dil Türkçe
Eserin Türü Şerh
Eserin Baskısı Bulak: Bulak Matbaası, 1294, 280 s.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eser Ferîdüddin el-Attâr'ın (Ebû Hâmid Ferîdüddin Muhammed b. Ebû Bekir İbrâhim-i Nîsâbûrî el-Attâr (ö. 618/1221)) Pendnâme adlı Farsça eserinin Türkçe manzûm tercüme ve şerhidir. Şârih eseri 1292 yılında Ramazân ayında telif etmiştir. Eserde metin şerh edilirken öncelikle Pendnâme'den bir beyite; altında da her biri beş dizeden oluşan Türkçe manzûm şerhine yer verilmiştir. Eserin sonunda eserin telif tarihini dizeler halinde verimiş, Mustafa Necip Efendi'nin, Masur Paşa'nın, Abdülkerim Fâik Efendi'nin ve musahhihin tarihleri yer almaktadır.
Eserin Konu Başlıkları [Mukaddime]: Seyyidü'l-mürselîn Hz. Muhammed'e na't, din büyüklerinin menkıbeleri, yakarış. [Bölümler]: 1-5. Aşkın mertebeleri, namazın hakikat ve incelikleri, gizli zikrin üstünlüğü, hakiki namazın gerekliliği, şeytan ve sahtekar dervişin sapıklığa düşürmesi. 6-10. Nefs-i emmâre, susmanın yararları, halis amel, pâdişâhlar için zararlı olan şeyler, iyi ahlâk. 11-15. Dört tehlikeli şey, iyi talihli olmanın alâmeti dört şey, afiyet sebepleri, dervişlik ve dervişleri sevmek, talihsizlik. 16-20. Riyâzet, nefisle savaş, fakirlikte sabır, süsü terketmek, aptalların alâmeti. 21-25. Akıbet, akıl alâmeti, bilgi ve öğüt, kurtuluş, Tanrıyı anmak. 26-30. Namert insan, şükür, fırsat kaçtı mı gelmez bir daha geri, susma ve cömertlik, birkaç şeyden hasıl olan ahlâk. 31-35. Düşmanlık ve borç, kadın ve çocuklar, ana baba hakkı ve farzı yerine getirmek, ömrün artması, ömrün azalması. 36-40. Yalancılık, onur artırıcı şeyler, âhiret cezaları, düşmanlardan kaçınma, rezillik. 41-45. Uygun dost, nasîhat edenin öğüdü, mesut insanlar, kurtuluş, semazen. 46-50. Doğruluk, emanet, cömertlik, öfke ve kahrı terketmek, hakk'ı bilmek, takvâ sahibi olma. 51-55. Hizmet şerefi, misafire ikram, ahmakların alâmetleri, bozguncu, zalim 56-60. Cimri, hacet istemek, katı yürekli insan, kana't, cömertliğin fazileti 61-65. Şeytanın yaptıkları, ikiyüzlülük, takvâ sahipleri, nimete şükür, sadakanın fazileti, 66-70. Öğütler, sabırın faydaları, tecrid ve tefrid, misafirperverlik, sadaka, 71-76. … Yüce Tanrı'nın vergileri, dostluğa sığmayan şeyler, akrabayı ziyaret, mertlik ve kuvvet, fakirlik, gafletten uyanış vb.
Notlar Eserin içerik bilgileri için Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Tâhir Ağa Tekke nr. 00444'deki matbu nüshadan istifade edilmiştir.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk