Eserin Konu Başlıkları | Ahlâk bahisleriyle ilgili olanları şunlardır: 2-8. Meseleler: İnsanlar niçin sır saklamaya teşvik edilirler?, insanlar dünya hırslarına rağmen neden zühdü tavsiye ediyorlar?, hayanın sebebi nedir vb.? 11-29. Meseleler: Niçin kişinin yüzüne övülmesi çirkin, arkasından övülmesi güzel karşılanıyor?, neden yumuşaklık hilme, cesaret hiddete mahsustur ikisi bir arada bulunur mu?, zulümden tat almak sözü ve bu konudaki şiir hakkında 42-64. Mesele: Cimri insanlar neden cimriliklerinden dolayı yerilir?, cimrilik ve cömertlik tabiattan mıdır yoksa sonradan mı edinilmiştir?, feraset nedir?, insanın men edildiği şeyi istemesinden kasıt nedir? 71-86. Mesele: İnsanın öfkesinin sebebi nedir?, insan neden elde edemediğini kötüler?, Arap, Fars, Rum, Hind gibi farklı cinslerdeki ortak fazilet nedir? 95-102. Mesele: Neden kadın erkekten daha kıskançtır?, kıskançlık nedir, ne değildir? Tutkuyla bağlantısı nedir?, iyi midir kötü müdür?, vehim kuvvesi, insan nefsine en güzel suret, en latif şekli nasıl yerleştirir?, insanın bu dünyaya tutulup kalacak kadar aşkla bağlanmasının sebebi nedir? 113. Mesele: Niçin "Fikir uyur heva uyanıktır, bu yüzden heva fikre galip gelir" denir? ve "Akıl kopulmuş dost, heva uyulan düşmandır" sözünün anlamı nedir, bu sadakat niçin kopuklukladır, bu düşmanlık da niçin uyma iledir? 123-136. Mesele: Niçin insan doğruları yanlışlara göre daha az uygular?, Niçin insan nafile ibadetler yaparak büyüklenir? 148-156. Mesele: Bazı hukemanın "Faziletli nefsin doğrulukta sükunu ve yalandan nefretinin anlamı nedir?" sözleri hakkındadır, niçin yalancı çok doğru söyler de dürüst insan nadiren yalan söyler? |