Şerh

Şerhu'l-kasîdeti'l-ayniyye li’bn sînâ

Yazar : Seyyid Şerîf el-Cürcânî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 83
Eser Adı Şerhu'l-kasîdeti'l-ayniyye li’bn sînâ
Müellif Tam Künyesi Ebü'l-Hasan Seyyid Şerîf Ali b. Muhammed el-Cürcânî
Müellif Bilinen Kısa Adı Seyyid Şerîf el-Cürcânî
Yüzyıl (Hicri) 9.
Yüzyıl (Miladi) 15.
Vefat Tarihi Hicri 816
Vefat Tarihi Miladi 1413
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Pertev Paşa
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00621-005
Varak Numarası 9b-10b vr.
Yazı Türü Talik
Eserin Türü Şerh
Eserin Baskısı M. Faruk Çifçi, “Seyyid Şerîf Cürcânî'nin er-Risâletü'l-Ḳudsiyye Fî Şerḥi’l-Ḳaṣîdeti'l-Mensûbe ilâ Ebî ʽAlî b. Sînâ Adlı Eseri”, Hikmet Yurdu (Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi), Yıl: 8, C: 8, Sayı: 15, Ocak – Haziran, 2015/1, ss. 171 - 199.) s. 176-179.
Eserin Çevirisi: Türkçe M. Faruk Çifçi, “Seyyid Şerîf Cürcânî'nin er-Risâletü'l-Ḳudsiyye Fî Şerḥi’l-Ḳaṣîdeti'l-Mensûbe ilâ Ebî ʽAlî b. Sînâ Adlı Eseri”, Hikmet Yurdu ((Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi), sy. 15 (2015) s. 171-199.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eser İbn Sînâ’nın el-Kasîdetü'n-nefsiyye, el-Kasîdetü'r-rûhâniyye ve el-Kasîdetü'r-rûhiyye, el-Kasîdetü’l-ayniyyeti’r-rûhiyye adlarıyla da anılan ve yirmi beyitten müteşekkil eserinin şerhidir. İbn Sînâ’nın bu eserinin "Ayniyye" olarak isimlendirilmesinin nedeni ise her beytin son kelimesinin "ayın/ع" harfiyle bitmesinden dolayıdır. Çiftçi müellifin bu eserine dair yaptığı tahkik çalışmasında eser hakkında özetle şu ifadelere yer verir: "… Cürcânî, şerhinde İbn Sînâ'nın sembollerini deşifre etmeye çalışmış, bunu yaparken felsefî konuların derinliğine inmekten kaçınmıştır. Bununla beraber Kasîde'nin ibaresinde var olan ipuçlarının elverdiği ölçüde şerhe gitmiştir. Özetle söyleyecek olursak Cürcânî, İbn Sînâ felsefesini ana hatlarıyla bilen ve Arapça'ya vâkıf olan herkesin anlayacağı tarzda kısa ve duru bir şerh ortaya koymuştur." Eser ise özetle nefis-beden ilişkisi, irade, insan ruhunun dünyaya gelişi ve bedenle ilişkisi, ilk esnada geldiği yere geri dönmek istemesi ve bedenle ilişkisine alışamaması, sonrasında ise alıştığı bedeni terketmekte zorlanması, nefsin mutluluğu, son olarak ise nefsin geldiği âleme döndüğünde ordaki hali/nefsin öldükten sonraki durumu vb. konular "güvercin" sembolü üzerinden anlatılmaktadır.
Notlar a.) Sileymaniye Ktp. Hamidiye, nr. 00389-06’daki nüsha hakkında: Bu nüsha kütüphane kataloglarında, Kasîdetü’l-ayniyye veya İbn Sînâ’nın eserleri hakkında yapılan katalog çalışmalarında Feyzullah Efendi’ye nispet edilmiştir. Ancak bu doğru değildir. Detaylı bilgi için bk. (İslâm Ahlâk Düşüncesi Bibliyografyası) 18. Yy. “Şeyhü’l-İslâm Feyzullah Efendi” maddesi. b.) Ayrıca kütüphane kataloglarında ve Celâleddin ed-Devvânî’nin eserleri hakkında yapılan bibliyografik çalışmalarda Devvânî’ye nispet edilen Sileymaniye Ktp. Giresun Yazmalar, nr. 00112 ile Âşir Efendi, nr. 00459’deki nüshadaki metinler Seyyid Şerif el-Cürcânî’ye aittir. Devvânî’ye ait böyle bir eser yoktur. Detaylı bilgi için bk. M. Faruk Çifçi, “Seyyid Şerîf Cürcânî’nin er-Risâletü’l-kudsiyye fî Şerḥi’l-kaṣîdeti’l-mensûbe ilâ Ebi Alî b. Sînâ Adlı Eseri”, Hikmet Yurdu Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, VIII/15, (2015/1) [s. 171- 199] s. 176-179.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Felsefî Ahlâk