Telif

Münebbihü’r-râkīdîn

Yazar : Mûsâ İznikî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 88
Eser Adı Münebbihü’r-râkīdîn
Müellif Tam Künyesi Ebü'l-Fazl Mûsâ b. Hacı Hüseyin b. Îsâ İznikî
Müellif Bilinen Kısa Adı Mûsâ İznikî
Yüzyıl (Hicri) 9.
Yüzyıl (Miladi) 15.
Vefat Tarihi Hicri 838
Vefat Tarihi Miladi 1435
Dil Türkçe
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Yazma Bağışlar
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 01910
Varak Numarası 1b-374b vr.
Hattat-Müstensih Ali el-Hatib-Fatih (Sultan Mehmed Han Camii hatibi-
Yazma İstinsah Tarih 1051H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Baskısı haz. Paşa Yavuzarslan, Ankara: Türk Dil Kurumu, 2002.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri İçeriği açısından İslâm ahlâk eseri olmanın yanında filolojik açıdan da önem arzeden bir eserdir. Müellif İslâm âlimlerinden nakillere yer vererek içtimai alana dair konuları da misallerle anlatır. On beş babdan müteşekil eserin bu bölümlerinde insanın uzuvlarıyla işlediği birtakım iyilik ve kötülüklere yer verilmektedir.
Eserin Konu Başlıkları 1. Bab. Gözün iyilikleri. 2. Bab. Gözün kötülükleri. 3. Bab. Kulağın iyilikleri. 4. Bab. Kulağın kötülükleri. 5. Bab. Dilin iyilikleri. -Kıssa-i Yûnus a.s. 6. Bab. Dilin kötülükleri: dilin birtakım "afet"lerinden bahseden bu babda, yirmi maddede zikredilen afetler şunlardır: Âhirete faydasız söz(lağv/boş söz), çok konuşmak, batıl söz söylemek, münakaşa etmek, husumet etmek, çekişmek ve zarar vermek, cafcaflı söz söylemek, ahlâka ve âdâba muhalif sözler söylemek, lânetleyici sözler söylemek, şarkı söylemek, alay etmek, birine onu küçümseyerek gülerek maskaraya almak, başkasının sırrını açığa vurmak, vaadinde durmamak, yalan yere yemin etmek ve söze yalan karıştırmak, gıybet etmek, koğuculuk yapmak, iki küs arasında söz taşımak arayı açmak, birini övmek, farkında olmadan sözde hatalarda bulunmak, bilgi sahibi (alim) olmayanın sıfat-ı ilâhiden söz etmesi. 7. Bab. Midenin iyilikleri: Yeme içme, açlık, kanaat. 8. Bab. Midenin kötülükleri: -Şürûrü’l-haram: Faiz, haram yeme. -Ekli bi’s-Serika: Hırsızlık yaparak yeme içme. -Fi’ş-Şübühât: Hükmü şüpheli olan yiyecekleri yemek. -Çok yemek. 9. Bab. Ellerin iyilikleri: İki elden hasıl olan hayırlar: -Savaşmak -Mal: Zekât, sadaka. -Yemeğin yaratılış amacı. -Yemek yeme âdâbı. 10. Bab. Ellerin kötülükleri: -Eli altında bulunanlara muamele. -Elin haram kılınan nesneler için kullanılması. 11. Bab. Cinsel uzvun iyilikleri: -Evlenmek. 12. Bab. Cinsel uzvu kötülükleri: -Evlenme yoluyla ortaya çıkanlar. -Üreme organın şehveti sebebiyle ortaya çıkanlar. 13. Bab. Ayakların iyilikleri: -İlim yolunda çalışıp çabalamak: İlim ve fazileti, şerefi hakkındadır. -Dinde farz olan ibadetler ve bunların öğrenilmesi: Namaz gibi bazı farz ibadetlerin fazileti vb. 14. Bab. Ayakların kötülükleri -Âlimlerden dolayı ortaya çıkan kötülükler: Âlimin bilgisi ile amel arasındaki zıtlık. -Âlimin makam sahiplerinin ayağına gitmesi. -Mescit yolundan ayrılıp fesat yoluna dahil olmak. 15. Bab. Mekruhlar: haram ve mekruh olan durumları ve nesneleri bildirir.
Notlar Detaylı bilgi için bk. Münebbihü’r- râkıdin, Tenkitli Neşir; Paşa Yavuzarslan, Ankara: Türk Dil Kurumu, 2002.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Genel