Eserin Konu Başlıkları | 1. Bab: Dört unsur ve dört güruh insan (abid-yel(hava), zâhid-ateş, arif-su, âşık-toprak) -bunların dört arzusu ve dört hali 2. Bab: Kul ilâhına kırk makamda ulaşır -Şeriat makamı. -Tarîkat makamı. -Marifet makamı. -Hakikat makamı. 3. Bab: Şeriat makamları. 4. Bab: Tarîkat makamları. -Allah'a, meleklere, peygamberlere ve kitaplara iman. -Tevbe. -Mürşit ve mürid ilişkisi. 5. Marifet makamları: Tarîkat, aşk, Allah'tan korkma, halktan utanma, nefis terbiyesi, sabır . 6. Bab: Hakikat makamları: Şeriat, gönlün rahmani sultanı ve yardımcıları. 7. Bab: Şeytan ve yardımcıları 8. Bab: (İnsanın uzuvları ve dünyadaki karşılıkları konuları işlenir.) Bu "bab"larda: "İman, ilim, namaz, Zekât, oruç, hac, helâl, kazanmak, yoksula merhamet, temiz yemek, temiz giyinmek, emir bi’l-ma‘rûf’a uymak, tevbe, gereksiz konuşmayı terketmek, doğruluk, nasihat edici olmak, edep, perhiz, sabır, haya, cömertlik, alçak gönüllülük, nefsini bilmek, hiç kimseyi küçük görmemek, nefis, cimrilik, kıskançlık, kibir, gıybet, öfke" gibi konular ele alınır. |
Notlar | Detaylı bilgi için bk. Emine Yeniterzi, “Anadolu Türk Edebiyatında Ahlâkî Mesneviler”, Türkiye Araştırmaları Dergisi, V/10 (2007), s. 433-468; Mustafa Erkan, “Hatiboğlu” DİA, 1997, XVI., s. 461-462; Esad Coşan, Hatiboğlu Muhammed ve Eserleri, (doktora tezi), Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi, 1965. |