Nazîre

Ravzatü'l-envâr

Yazar : Derviş Hayâlî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 94
Eser Adı Ravzatü'l-envâr
Müellif Tam Künyesi Ahmed Hayâlî
Müellif Bilinen Kısa Adı Derviş Hayâlî
Yüzyıl (Hicri) 9.
Yüzyıl (Miladi) 15.
Vefat Tarihi Hicri 853
Vefat Tarihi Miladi 1449
Dil Türkçe
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Fatih
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 02633
Varak Numarası 1b-66b vr.
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Nazîre
Eserin Baskısı haz. M. Fatih Köksal, İstanbul: Kitâbevi, 2003.
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri 2179 beyitten müteşekkil eser Hacû-yı Kirmânî'nin, Nizâmî’nin Mahzenü'l-esrâr'ına nazîre olarak yazdığı Ravzatü'l-envar adlı eserinin tercümesidir. Yirmi makaleden oluşan eser on altı hikâyeyle konular işlenirken mesajların zihinde yer etmesi açısından zenginleştirilmiştir. Bu hikâyeler ağırlıklı olarak tasavvufî ve felsefî hikâyelerdir. "Makale"ler de kâmil insan, aşk, dünyanın geçiciliği, akıl, haya (utanma), adalet ve cömertlik vb. ahlâkî konulara yer veren hikâyeler mevcuttur. Hikâyelerin arasında ilahî aşk, akıl, adalet, edep, sûfîlerin hususiyetleri işlenmiş; eserde her bölümün nihâyetinde belli başlı mesajlar verilmiş ve birtakım çağrılar yapılmıştır. Bu itibarla eser "nasihatnâme" ve "ahlâkî mesnevî" türü eserler içerisinde yer alabilecek mahiyettir.
Eserin Konu Başlıkları Münâcât. Naat. Kitabın telif sebebi. Sultan Murad’a övgüler. Eserde yer alan hikâyelerde işlenen konular: 1-5. (Bir işe) ehil olmanın ve aklın önemi, şeyh Cüneyd-i Bağdâdî ve Şiblî menkıbesi, Şiblî'nin Cüneyd'e cevabı, gaflet, tevazu. 6-9. Kibir, Hz. Peygamber'in, torunu Hz. Hasan ile ilgili bir hikâyesi, evliyadan biri eliyle haramî birinin kurtarılması, şairin rüyası. 10-13. İskender ile Aristo'nun konuşması, Hz. Ömer ile ihtiyar bir çalgıcının hikâyesi, Hasan-ı Basrî ile Râbiatü’l-Adeviyye’nin konuşması, peygamberlik hakkında sorulan soruya Aristo'nun verdiği cevap. 14-17. Bir kocakarının Melikşah ile hikâyesi, Tay kabilesinin cömertliği, kibir ve tevazu, keklik ile üveyik (kuşu)nun hikâyesi, akıl ve bilgelik.
Notlar Detaylı bilgi için bk. Emine Yeniterzi, “Anadolu Türk Edebiyatında Ahlâkî Mesneviler”, Türkiye Araştırmaları Dergisi, V/10 (2007), s. 433-468.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk