Tercüme

Terceme-i pend-i attâr

Yazar : Saîd

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 680
Eser Adı Terceme-i pend-i attâr
Müellif Tam Künyesi Saîd
Müellif Bilinen Kısa Adı Saîd
Yüzyıl (Hicri) 12.
Yüzyıl (Miladi) 18.
Dil Arapça
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Mihrişah Sultan
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 00203-018
Varak Numarası 131b-149b vr.
Yazı Türü Talik
Eserin Türü Tercüme
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eser Ferîdüddin el-Attâr'ın (Ebû Hâmid Ferîdüddin Muhammed b. Ebû Bekir İbrâhim-i Nîsâbûrî el-Attâr (ö. 618/1221)) Pendnâme adlı Farsça eserinin Türkçe tercümesidir. Eserin mütercime nispeti hususunda son beyitlerde "bunu ezberlettir âna ey Saîd" şeklinde bir dize geçmektedir. Bu itibarla eser Saîd adlı bir müellife nispet edilmiştir.
Eserin Konu Başlıkları [Mukaddime]: Seyyidü'l-mürselîn Hz. Muhammed'e na't, din büyüklerinin menkıbeleri, yakarış. [Bölümler]: 1-5. Aşkın mertebeleri, namazın hakikat ve incelikleri, gizli zikrin üstünlüğü, hakiki namazın gerekliliği, şeytan ve sahtekar dervişin sapıklığa düşürmesi. 6-10. Nefs-i emmâre, susmanın yararları, halis amel, pâdişâhlar için zararlı olan şeyler, iyi ahlâk. 11-15. Dört tehlikeli şey, iyi talihli olmanın alâmeti dört şey, afiyet sebepleri, dervişlik ve dervişleri sevmek, talihsizlik. 16-20. Riyâzet, nefisle savaş, fakirlikte sabır, süsü terketmek, aptalların alâmeti. 21-25. Akıbet, akıl alâmeti, bilgi ve öğüt, kurtuluş, Tanrıyı anmak. 26-30. Namert insan, şükür, fırsat kaçtı mı gelmez bir daha geri, susma ve cömertlik, birkaç şeyden hasıl olan ahlâk. 31-35. Düşmanlık ve borç, kadın ve çocuklar, ana baba hakkı ve farzı yerine getirmek, ömrün artması, ömrün azalması. 36-40. Yalancılık, onur artırıcı şeyler, âhiret cezaları, düşmanlardan kaçınma, rezillik. 41-45. Uygun dost, nasîhat edenin öğüdü, mesut insanlar, kurtuluş, semazen. 46-50. Doğruluk, emanet, cömertlik, öfke ve kahrı terketmek, hakk'ı bilmek, takvâ sahibi olma. 51-55. Hizmet şerefi, misafire ikram, ahmakların alâmetleri, bozguncu, zalim 56-60. Cimri, hacet istemek, katı yürekli insan, kana't, cömertliğin fazileti 61-65. Şeytanın yaptıkları, ikiyüzlülük, takvâ sahipleri, nimete şükür, sadakanın fazileti, 66-70. Öğütler, sabırın faydaları, tecrid ve tefrid, misafirperverlik, sadaka, 71-76. … Yüce Tanrı'nın vergileri, dostluğa sığmayan şeyler, akrabayı ziyaret, mertlik ve kuvvet, fakirlik, gafletten uyanış vb.
Notlar Detaylı bilgi için bk. Emine Yeniterzi, “Anadolu Türk Edebiyatında Ahlâkî Mesneviler”, Türkiye Araştırmaları Dergisi, V/10 (2007), [s. 433-468], s. 450.; Ozan Yılmaz, 16. Yüzyıl Şarihlerinden Sûdî Bosnevî ve Şerh-i Gülistân’ı (İnceleme-Tenkitli Metin), (doktora tezi), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, II, 2008, 26. s.; Abdulhakim Koçin, Zaifi Bostân-ı Nasâyıh’i: (İnceleme-Tenkitli Metin)”, (yüksek lisans tezi), Gazi Üniversitesi SBE, 1991; Pir Mehmed b. Evrenos b. Nûreddin Zaîfî, Bostan-ı Nasayih, haz. Ümit Tokatlı, Kayseri, 1996.; Abdulhakim Koçin, “Ferîdüddin Attâr’ın Pendnâme’sinin Türk Edebiyatına Etkisi ve Za’ifi’nin Bostân-ı Nasâyıh ile Karşılaştırılması”, Bilig, sy. 10, 1999, s. 93-102.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk